Zdrowe życieUpiększające i lecznicze oleje z domowego ogrodu

Upiększające i lecznicze oleje z domowego ogrodu

Oleje pochodzenia roślinnego są jednym z podstawowych surowców w produkcji preparatów kosmetycznych. Wykorzystuje się ich zdolność do natłuszczania, odżywiania i regeneracji naskórka. Działają też odprężająco i tonizująco. Tworząc na powierzchni skóry zabezpieczający film, zapewniają jej właściwe napięcie i jędrność.

Dzięki obecności nienasyconych kwasów tłuszczowych, mają łatwość wnikania w głębsze warstwy skóry, aktywując jej zdolność do regeneracji.

Oleje roślinne mają również zastosowanie w profilaktyce i leczeniu chorób skóry.
Bogatym źródłem olejów są różne gatunki roślin egzotycznych. Wielkim zainteresowaniem cieszy się na przykład olej arganowyarganii żelaznej Argania spinosa, olej z orzechów makadamii, wytłaczany z Makadamia ternifolia, czy masło karite z gatunku masłosz Parka Vitellaria paradoxa.

Tuż za oknem…

Niedocenionym ciągle źródłem olejów, o dobroczynnym działaniu na skórę czy włosy, są rodzime gatunki roślin, rosnące często w zasięgu naszego przydomowego ogrodu. Cenne oleje zawierają zarówno „chwasty” (na przykład ogórecznik czy wiesiołek), jaki i gatunki uprawne, na przykład dynia czy kukurydza; zarówno jednoroczne rośliny zielne (pszenica), jak i krzewy i drzewa (rokitnik czy orzech włoski).

Len zwyczajny

Linum usitatissimum L., ang. common flax

Jest rośliną jednoroczną, z rodziny Lnowatych Linaceae. Występuje powszechnie w strefie klimatu umiarkowanego. Rośnie w miejscach suchych i nasłonecznionych. Kwitnie od czerwca do września. Delikatna 5-płatkowa korona kwiatów charakteryzuje się pięknym błękitnym odcieniem i wyjątkowo krótkim okresem kwitnienia, od godzin porannych do popołudnia.
Olej lniany Oleum Lini (ang. linseed oil) otrzymywany przez wytłaczanie na zimno nasion zawiera około 40% tłuszczu bogatego w nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 m.in. a-linolenowy. Może być używany do pielęgnacji skóry wrażliwej, skłonnej do alergii. Ma działanie nawilżające i łagodzące. Pielęgnuje i odżywia skórę dojrzałą i przesuszoną, łagodzi stany zapalne oraz przyczynia się do gojenia ran.

Wiesiołek dwuletni

Oenothera biennis L., ang. evening primose

Nazwa gatunkowa sugeruje gatunek 2-letni. Wiesiołek tworzy w pierwszym roku podstawową rozetę liści, charakterystyczną łodygę kwiatową w drugim. Należy do rodziny wiesiołkowatych Onagraceae. Jaskrawożółte kwiaty w okresie kwitnienia otwierają się w godzinach wieczornych.
Olej wiesiołkowy Oleum Oenothere (ang. evening primose oil) zawiera rzadko występujący w świecie roślin kwas a-linolenowy (GLA), niezbędny do prawidłowego funkcjonowania skóry. Jego niedobór prowadzi do przedwczesnego starzenia. Polecany do pielęgnacji cery suchej, trądzikowej, łuszczącej się, alergicznej z egzemami. Regeneruje barierę lipidową naskórka, uszkodzoną w przebiegu wielu chorób skóry. Polecany w leczeniu dermatoz, niektórych postaci łuszczycy, w suchości skóry głowy powodującej wypadanie włosów.

Ogórecznik lekarski

Borago officinalis L., ang. borages

Należy do rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae. W naszej florze spotykany w stanie dzikim jako chwast polny i ogrodowy. W okresie kwitnienia pojawiają się duże, intensywnie niebieskie, efektowne kwiaty. Młode liście mają charakterystyczny zapach świeżego ogórka.
Olej ogórecznikowy Oleum boraginis (ang. borage oil) pozyskiwany jest przez tłoczenie na zimno nasion. Zawiera flawonoidy, garbniki, śluz, sole mineralne i wartościowe kwasy tłuszczowe: a-linolowy, przede wszystkim y-linolenowy GLA. Działa na skórę ujędrniająco, nawilżająco, przeciwstarzeniowo, poprawia jej elastyczność. Jest składnikiem preparatów przeznaczonych do skóry suchej, wrażliwej, ze skłonnościami do łuszczenia się. Polecany również dla skóry zniszczonej opalaniem. W profilaktyce chorób skóry stosowany jest ze względu na właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwgrzybiczne. Jest skutecznym środkiem w leczeniu trądziku, łojotokowego zapalenia skóry, owrzodzeń, czyraków czy trudno gojących się ran.

Orzech włoski

Juglans regia L., ang. persian walnut

Drzewo o dużych rozmiarach, z rodziny orzechowatych Juglandaceae. Owalny owoc pokryty jest mięsistą, zieloną okrywą, zawierająca ciemnobrązowy barwnik juglon. Nasiona otoczone błoniastą łupiną, potocznie zwane jądrem, to część owocu, z której tłoczony jest cenny olej.
Olej z orzecha włoskiego Oleum Juglandis (ang. walnut seed oil) otrzymywany w wyniku tłoczenia na zimno nasion, stanowi dobre źródło kwasów: linolowego, a-linolenowego, oleinowego, zawiera fitosterole, fosfolipidy i witaminy A, B, E. Ma właściwości zmiękczające, kojące, dobrze się wchłania. Polecany zarówno do cery z tendencją do przetłuszczania, jak i dla skóry przesuszonej, wrażliwej, atopowej, łuszczącej się. Ma zastosowanie w odżywkach do włosów i w preparatach regenerujących naskórek.

Rokitnik zwyczajny

Hippophaë rhamnoides L., ang. sea buckthron

Dwupienny krzew z rodziny oliwnikowatych Eleagnaceae. Wyglądem przypomina krzaczaste gatunki wierzb. Ma dekoracyjne, jadalne owoce, o intensywnym pomarańczowym kolorze, które utrzymują się na krzewie przez cały sezon zimowy.
Olej rokitnikowy Hippophae oleum (ang. buckthron oil) ma barwę ciemnopomarańczową, tłoczony jest z całych owoców, z nasionami. Zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, pierwiastki: żelazo, fosfor i mangan, witaminy B1, B2, B6, C, E, P, flawonoidy (kwercetyna i rutyna), garbniki, cukry. Ze względu na wysoką zawartość karotenoidów, wykorzystywany jest w preparatach do pielęgnacji skóry suchej, ze skłonnościami do łuszczenia się. Działa na skórę odżywczo, pobudza metabolizm tkanki skórnej i naskórka oraz ich regenerację, opóźnia procesy starzenia. Polecany do cery dojrzałej i podrażnionej, w leczeniu egzem, oparzeń. Ma silne właściwości przeciwzapalne i nawilżające. Do wyrobu kosmetyków kolorowych wykorzystuje się kwiatostany, które stanowią źródło barwników: pomarańczowego, czerwonego i żółtego.

Słonecznik zwyczajny

Heliahthus annuus L., ang. sunflower

Jednoroczna roślina zielna z rodziny astrowatych Asteraceae. Pochodzi z Ameryki Północnej.
Olej słonecznikowy Oleum Helianthi (ang. sunflower oil) otrzymuje się przez wytłaczanie na zimno dojrzałych nasion, pozbawionych łupiny nasiennej. Zawiera kwas linolowy, woski, fosfolipidy (lecytynę), karoteny, witaminę E. W kosmetyce służy jako olej bazowy i do masażu. Wykazuje działanie gojące, antybakteryjne, wzmacnia barierę lipidową skóry, poprawia nawilżenie skóry. Zmiękcza i wygładza skórę, działa przeciwrodnikowo, przeciwzapalnie i normalizująco, nie powoduje tworzenia zaskórników.

Leszczyna pospolita

Corylus avellana L., ang. common hazel

Krzew z rodziny brzozowatych Betulaceae. Gałęzie tworzą szeroką, gęstą koronę. Występuje w stanie dzikim w całej Europie i w Azji Mniejszej.
Olej z orzecha laskowego Oleum Corylus Avallana (ang. hazel nut seed oil) tłoczony na zimno, zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe: oleinowy, linolowy, linolenowy, witaminy C i E, aminokwasy, minerały. Wygładza zmarszczki i zapobiega powstawaniu nowych. Polecany do cery tłustej, łojotokowej, z problemami naczyniowymi. W przemyśle kosmetycznym jako czysty olej stosowany do masażu, ze względu na właściwości ściągające i stabilizujące. Doskonale wchłaniany przez skórę, nie pozostawia tłustej warstwy. Stosowany jest również w aromaterapii.

Dynia zwyczajna

Cucurbita pepo L., ang. pampkin

Jednoroczna roślina z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae. Pochodzi z Ameryki Środkowej i południowych stanów USA. Charakterystyczny, kulistego kształtu owoc dochodzi do średnicy 50 cm.
Olej z nasion dyni Oleum Cucurbitae peponis (ang. pumpkin oil) uzyskiwany jest na zimno, z nieprażonych nasion dyni. Ma zielonobrązową barwę, orzechowy aromat. Zawiera kwas linolowy, oleinowy, linolenowy, witaminy E, B1, B2, B6, karoten, potas, selen i cynk. Odpowiedni dla skóry dojrzałej, wymagającej, wygładza zmarszczki. Regularnie stosowany do masażu, pomoże zapobiec pojawieniu się rozstępów. W kosmetyce stosowany do cery zniszczonej i łuszczącej się.

Lnicznik siewny

Camelina sativa (L.) Crantz, ang. camelina

Roślina z rodziny kapustowatych Brassicaceae, powszechnie znana jako lnianka lub rydz. W stanie dzikim spotkać ją można na polach i przydrożach.
Olej z lnianki (olej rydzowy) Oleum camelinae (ang. camelina oil) tłoczony na zimno z nasion, ma specyficzny korzenny zapach i złocisty kolor. Zawiera cenne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe: a-linolenowy, linolowy, związki fenolowe i tokoferole, w tym znaczne ilości witaminy E. Dzięki wartościowym składnikom, znajduje zastosowanie w preparatach kosmetycznych, gdzie może być zarówno komponentem rozmaitych środków pielęgnacyjnych, jak i środkiem aplikowanym bezpośrednio na skórę. Ma działanie przeciwstarzeniowe, zmniejsza utratę wody przez naskórek i zwiększa elastyczność skóry. Przyspiesza gojenie się ran, odleżyn, oparzeń i owrzodzeń. Pomaga łagodzić objawy atopowego zapalenia skóry, ma zastosowanie w leczeniu dermatoz.

Autorzy

  • dr n. farm. Katarzyna Sułkowska-Ziaja

    Dr n. farm. Katarzyna Sułkowska-Ziaja jest adiunktem w Katedrze i Zakładzie Botaniki Farmaceutycznej Collegium Medicum UJ w Krakowie. Zainteresowania autorki w szczególny sposób obejmują biotechnologiczne aspekty pozyskiwania związków leczniczych z rodzimych gatunków grzybów nadrewnowych.

    Pokaż wszystkie artykuły
  • prof. dr hab. Bożena Muszyńska

    Prof. dr hab. Bożena Muszyńska - wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze i Zakładzie Botaniki Farmaceutycznej Collegium Medicum UJ w Krakowie. Autorka prac eksperymentalnych i przeglądowych z zakresu mykochemii, biotechnologii grzybów wyższych oraz biotechnologii roślin leczniczych.

    Pokaż wszystkie artykuły

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Polecane

Najnowsze

Więcej