Wykopaliska z epoki kamienia (30-50 tys. lat p.n.e.) pokazują figurki kobiet pulchnych, szczególnie w okolicy brzucha, pośladków i ramion. Taki wygląd świadczył o wysokiej pozycji społecznej, takie kobiety chcieli mieć za żony mężczyźni. Dzięki swej tuszy mogły one wydawać na świat zdrowe dzieci, ciężko pracować i przetrwać epidemię. Czasy się zmieniły. Dziś marzeniem kobiet są jędrne pośladki i smukła sylwetka…
Zewnętrznie wyglądem przypomina skórkę pomarańczową. Najczęściej widoczny jest w okolicy bioder, ud i na brzuchu. Dystrofia tkanki podskórnej dolnej części ciała, zwana popularnie cellulitem, dotyczy ponad 80% żeńskiej populacji. Mimo że defekt ten nie wpływa na witalność organizmu, uważa się go za pogorszenie stanu zdrowia, wpływa bowiem silnie na psychikę. Wiele kobiet postrzega cellulit jako defekt tak wielki, że odbija się to na ich poczuciu własnej wartości. Chcąc go zredukować, pragną poprawić swoje samopoczucie. Dodatkowo defekt wyostrzany jest przez kult szczupłej sylwetki.
Zrzucenie zbędnych kilogramów jest na pewno korzystne dla zdrowia, ale nie zawsze od razu zyskuje na tym skóra. Zwykle stosowane są „diety cud”, które mają przynieść szybki efekt. Tymczasem szybka utrata wagi prowadzi do wiotczenia skóry, a w przypadku występowania cellulitu często zaostrza jego objawy.
Cellulit przybiera różne postacie, lokuje się w różnych strefach i ma różne stopnie zaawansowania. Towarzyszy mu zwiększenie liczby i rozmiarów adipocytów (komórek tłuszczowych), co pociąga za sobą pogorszenie mikrocyrkulacji i krążenia limfy. Zwłóknienie tkanki (fibroza), szczególnie w cellulicie zaawansowanym lub wynikającym z lipoaspiracji (liposukcji), dopełnia często obrazu. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, co pojawia się najpierw: zaburzenia mikrokrążenia spowodowane nadmierną przepuszczalnością naczyń włosowatych lub zastój limfy, który sprzyja rozrostowi adipocytów, czy może odwrotnie: nagromadzenie toksyn w adipocytach powoduje zaburzenia krążenia. Kiedy mowa o cellulicie, przede wszystkim staje przed oczyma charakterystyczny wygląd skóry. Ale ten stan obejmuje również tzw. „bryczesy”, czyli nadmiar tłuszczu w głębokich warstwach tkanki podskórnej, gromadzący się na zewnętrznych częściach ud. Cellulit dotyczy więc wszystkich trzech warstw skóry.
Terapia cellulitu działa w trzech kierunkach: poprawy mikrokrążenia, lipolizy i odbudowy skóry.
Kompleksowa pielęgnacja skóry dotkniętej cellulitem polega na przestrzeganiu właściwej diety, regularnej aktywności fizycznej, aplikacji odpowiednio dobranych preparatów kosmetycznych, regularnych masażach, stosowaniu naprzemiennych zimno-ciepłych natrysków oraz stosowaniu doustnych suplementów wspomagających leczenie.
Rośliny lecznicze w terapii cellulitu
Algi. Zielone i brunatne zmniejszają tendencję do zastoju płynów, poprawiają krążenie limfatyczne i metabolizm tłuszczów. Kwas alginowy ma zdolność wiązania toksyn. Mają też właściwości energetyzujące skórę, skutecznie nawilżają i ujędrniają.
Arnika górska. Ma działanie przeciwzapalne, łagodzące, wspomagające krążenie, przeciwobrzękowe. Wzmacnia ściany naczyń włosowatych, zapobiega tworzeniu się skrzepów. Związki czynne kwiatów arniki są dobrze wchłaniane przez naskórek. Zawiera flawonoidy, olejek eteryczny, kwasy organiczne, aminy, karotenoidy, laktony seskwiterpenowe, trójterpeny.
Miłorząb japoński. Zawiera flawonoidy, laktony diterpenowe i seskwiterpeny. Uelastycznia naczynka włosowate i zmniejsza lepkość krwi. Pobudza ukrwienie. Ma właściwości przeciwzapalne.
Bluszcz pospolity. Wykazuje działanie przeciwcellulitowe, stymuluje usuwanie toksyn z organizmu. Działa przeciwbrzękowo i bakteriostatycznie.
Nostrzyk żółty. Zawiera dużą ilość kumaryny, działa wzmacniająco na naczynia limfatyczne, pobudza przepływ krwi i udrażnia żyły. Pod wpływem związków kumarynowych nostrzyka, wskutek pobudzenia lub przywrócenia i naturalnych ruchów ścian naczyń chłonnych, następuje uchwytna poprawa krążenia chłonki.
Gryka zwyczajna. Jest popularnym środkiem spożywczym, ale też ważnym naturalnym źródłem rutyny. Aktywność surowca jest spowodowana głównie przez flawonoidy, z których rutyna występuje w największej ilości (2-3% i ponad 8% w uprawach przemysłowych). Związki te wpływają ochronnie na naczynia krwionośne, działają przeciwzapalnie i przeciwutleniająco. Wspomagają układ krążenia i krążenie limfy, uelastyczniają ściany żył.
Kwiat bzu czarnego. Stosowany w preparatach antycellulitowych, eliminuje nadmiar wody z przestrzeni międzykomórkowych. Wykazuje właściwości zmiękczające, wygładzające i łagodzące.
Ostrokrzew. Wspomaga odprowadzanie złogów tłuszczowych z komórek. Wygładza tkankę cellulitową, odtoksycznia.
Olejki eteryczne w terapii cellulitu
Olejek cyprysowy. Otrzymywany z drzewa cyprysu włoskiego, rosnącego we Francji, we Włoszech, w Hiszpanii i w Algierze. Wpływa korzystnie na system krążenia i gospodarkę wodno-tluszczową. Przynosi efekty nie tylko w przypadku cellulitu, ale też żylaków, pękających naczyń, drętwienia kończyn; wpływa na system krążenia i gospodarkę wodno-tłuszczową. Ma właściwości przeciwbólowe i antyseptyczne. Można zastosować go jako olejek do masażu, kompresów, kąpieli oraz inhalacji w kominkach aromaterapeutycznych. Stosuje się go również na rany i skaleczenia, stany zapalne skóry, egzemy, żylaki.
Olejek jałowcowy. Reguluje gospodarkę płynami w organizmie. Otrzymywany z szyszkojagód, czyli owoców jałowca, pospolitego krzewu rosnącego w Europie i w Azji. Destylacji z parą wodną poddaje się lekko podduszone, dojrzałe dwuletnie jagody. Stosuje się w terapii celluitu i żylaków. Olejek zwiększa odporność organizmu. Ma działanie ściągające, zmniejsza rozstępy skóry. Stosowany jako środek przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczy, znajduje zastosowanie w leczeniu trądziku i łojotoku.
Olejek imbirowy. Otrzymuje się z wysuszonego kłącza imbiru lekarskiego, uprawianego w Azji południowej, w Chinach, w Afryce i w Japonii. Imbir jest znaną od wieków przyprawą, szczególnie cenioną w kuchni chińskiej i indyjskiej. Ma działanie przeciwbólowe i antyseptyczne, stosowny jest w masażach relaksacyjnych, maskach, kompresach, balsamach, koncentratach do zabiegów profesjonalnych.
Preparaty antycellulit
Ich działanie opiera się na stymulacji procesów lipolizy, zachodzących w tkankach. Lipoliza, zwana potocznie „spalaniem tłuszczu”, rozpoczyna się od hydrolizy trójglicerydów zgromadzonych w komórkach tłuszczowych. W reakcji katalizowanej przez enzym lipazę, trójglicerydy są rozkładane do gliceryny i wolnych kwasów tłuszczowych. Te wędrują do mitochondriów, gdzie następuje ich spalenie, z wytworzeniem dwutlenku węgla i wody.
Preparaty usprawniają krążenie, dzięki czemu lepiej usuwane są produkty przemiany materii i toksyn zgromadzonych w komórkach tłuszczowych. Mają też działanie przeciwobrzękowe. Poprawiają ukrwienie skóry przez pobudzenie mikrocyrkulacji w komórkach, w celu przyspieszenia eliminacji produktów przemiany materii (odtoksycznienie skóry). Ponadto w preparatach wprowadza się substancje przeciwobrzękowe oraz zmniejszające przepuszczalność naczyń krwionośnych.
Substancje biologicznie czynne w preparatach wyszczuplających
Alkaloidy roślinne – kofeina, teofilina, teobromina – pozyskiwane z ziarna kakaowego, kawy, herbaty lub coli. Regulują zaburzenia krążenia, wzmacniają lipolizę. Rozszerzają naczynia krwionośne, zwiększają przepływ krwi oraz przyspieszają przemianę materii. Działają bezpośrednio lub poprzez adrenalinę jako antagonista receptorów adenozynowych w komórkach tłuszczowych.
Retinol. Wykazuje właściwości odnowy włókien kolagenowych, ma wpływ na proces rozpadu triglicerydów do wolnych kwasów tłuszczowych, dzięki czemu
Koenzym A. Zmniejsza nadmiar tkanki tłuszczowej, przyspiesza przemianę materii, aktywuje proces spalania wolnych kwasów tłuszczowych i zmniejsza proces ich odkładania w tkance tłuszczowej.
L-karnityna. Jest pochodną lizyny, niezbędna substancja w energetycznych przemianach kwasów tłuszczowych. Bierze udział w procesie spalania tłuszczów. Kiedy mięśnie potrzebują energii do wykonania wysiłku fizycznego, cząsteczki karnityny wyłapują cząsteczki tłuszczu z krwi i transportują je do wnętrza komórek, w których kwasy tłuszczowe zostają przekształcone w energię.
Flawonoidy – rutyna, kwercetyna, hesperydyna, kemferol, hiperydyna – pozyskiwane są z kasztanowca, owoców cytrusowych, krwawnika pospolitego, fiołka trójbarwnego, nagietka lekarskiego, lukrecji, ziela gryki, rumianku, szałwii. Normalizują przepuszczalność kapilarów, wzmacniają ich odporność. Wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.
Pamiętajmy o dokładnym masowaniu skóry, gdy wcieramy w nią kosmetyki przeciwko cellulitowi. Poprawia się krążenie i pobudza odprowadzanie wody z tkanek. Przynajmniej raz w tygodniu należy wykonać peeling całego ciała. Usunie on martwy naskórek, pomoże skórze lepiej przyswoić dobroczynne substancje z kosmetyków pielęgnacyjnych, wygładzi ją i doda ładnego kolorytu. W kąpieli pod prysznicem należy stosować naprzemienne ciepło-zimne natryski. Taki wodny masaż warto wzmocnić masażem szczotką o naturalnym włosiu lub naturalną, szorstką gąbką morską, masując energicznie od stóp w górę.
Glikozydy. Stymulują mikrokrążenie w skórze, przeciwdziałają zastojom wody.
Saponiny. W terapii cellulitu wykorzystywane są takie saponiny, jak escyna (występuje m.in. w kwiatach kasztanowca), ruskogenina (m.in. w iglicy włoskiej), diosgenina (m.in. w kozieradce). Wykazują działanie przeciwobrzękowe i przeciwzapalne.
Olejki eteryczne. W terapii cellulitu wykorzystuje się olejki geraniowy, bazyliowy, rozmarynowy, cynamonowy. Stymulują one procesy przemiany materii w skórze oraz usuwanie nagromadzonych toksyn. Olejki cedrowy, cyprysowy, jałowcowy, paczulowy wykazują działanie diuretyczne, dzięki czemu zmniejszają istniejące w tkance łącznej zastoje wodne. Olejek cynamonowy i imbirowy stymulują spalanie triglicerydów.
Jod. Zarówno wolny, jak i związany, jest odpowiedzialny za metabolizm tłuszczu w komórkach.
Zabiegi wspomagające w gabinetach kosmetycznych
Body-wrapping. Mają na świecie już 25-letnią tradycję. Wymyślono je w USA. Body-wrapping oznacza owijanie ciała. Zabiegi mają podobny przebieg, różnią się składem stosowanych preparatów. Zabieg rozpoczyna się wykonaniem peelingu całego ciała, w celu usunięcia martwych komórek naskórka i ułatwienia oddziaływania pozostałych preparatów. Następnie działają składniki o charakterze antycellulitowym, ujędrniającym i wyszczuplającym, wprowadzane podczas masażu. Końcowym etapem zabiegu jest szczelne owinięcie ciała folią i przykrycie go kocem. Pod wpływem ciepła i ucisku zwiększa się ciśnienie wewnątrzkomórkowe, przyspieszeniu ulega krążenie limfy, z tkanek wydalany jest nadmiar wody.
Z użyciem ultradźwięków. Ultradźwięki doskonale nadają się do rozbijania tkanki tłuszczowej. Głowica aparatu wytwarza drgania o wysokiej częstotliwości i zamienia je na energię mechaniczną. Drgania fal powodują efekt termiczny, który, przenikając w głąb tkanek, przyspiesza tempo przemiany materii, poprawia ukrwienie i odżywienie tkanek, w efekcie przyspiesza uwalnianie energii z tkanki tłuszczowej. Zabieg usuwa zbędne produkty przemiany materii i wpływa na usuwanie nadmiaru tkanki tłuszczowej. Zwiększeniu ulega przepuszczalność błon komórkowych, co ułatwia aplikację substancji aktywnych, zawartych w preparatach do zabiegu. Najczęściej są to kofeina, fosfatydylocholina, escyna, kwas hialuronowy, witaminy.
Masaż podciśnieniowy – przez rytmiczne zasysanie. Wykonywany jest przez sondę zasysającą i indukuje procesy drenowania oraz oczyszczania, poprawia unaczynienie tkanek. Ciśnienie jest na przemian dodatnie i ujemne, co rozluźnia tkankę łączną, powodując przemodelowanie okolic poddawanych zabiegowi, jednocześnie pobudza proces lipolizy w tkance podskórnej, usprawnia krążenie limfy. Na rynku jest wiele aparatów wykorzystujących masaż ciśnieniowy (np. specjalne bańki pod ciśnieniem, endermologia, Body Mix).
Promienie podczerwone typu A. Są to fale elektromagnetyczne długości 760-1400 nm. Potrafią wniknąć nawet na głębokość 7 cm. Są wykorzystywane w różnych dziedzinach związanych ze zdrowiem: w dermatologii, flebologii, fizjoterapii, przy obrzękach limfatycznych i w cellulicie. Działanie przeciwcellulitowe polega na rozszerzaniu naczyń krwionośnych, co nasila miejscowy metabolizm, na stymulacji fibroblastów do produkcji kolagenu oraz na działaniu lipolitycznym.
Elektrostymulacja. Stymulacja mięśni jest ważna w terapii cellulitu z dwóch powodów. Pozwala wzmocnić mięśnie, rzeźbić je. Z drugiej strony wpływa na eliminację trójglicerydów, przez wykorzystanie ich jako źródła energii.
Masaż z elementami drenażu limfatycznego. Poprawia ukrwienie tkanek, rozluźnia tkankę łączną, powodując przemodelowanie okolic poddawanych zabiegowi, pobudza proces lipolizy w tkance podskórnej, usprawnia krążenie limfy.
Hydroterapia. Zastosowanie mają kąpiel i natryski, szczególnie w wodzie o zmiennej temperaturze.
