Okręgowa Izba Aptekarska wraz z Innowacyjno-Wdrożeniowym Laboratorium Farmaceutycznym Labofarm – zaprosiła farmaceutów do udziału w cyklu konferencji naukowo-szkoleniowych, w ramach ustawicznego kształcenia farmaceutów. Projekt ma zasięg ogólnopolski. Z jednej strony jest kontynuacją wieloletnich działań Centrum Fitoterapii Labofarm w Gdańsku, z drugiej zaś jest to zupełnie nowa idea. Pierwsze spotkanie, które odbyło się 24 kwietnia w Centrum Fitoterapii w Gdańsku, rozpoczęło cykl konferencji naukowo-szkoleniowych, poświęconych bardzo szeroko pojętej opiece farmaceutycznej. Konferencje, ze względu na duże zainteresowanie, bogactwo merytoryczne oraz praktyczność zastosowania – będą się odbywały także w innych miastach wojewódzkich, przy współpracy z Okręgowymi Izbami Aptekarskimi. Ponadto planowane są coroczne ogólnopolskie spotkania w Gdańsku, na których będzie można podsumować dotychczasowe doświadczenia i jednocześnie określić kierunek dalszych działań. Wysoki poziom merytoryczny gwarantują wybitni naukowcy polskich uczelni medycznych, wśród których znajdują się profesorowie: dr hab. n. farm. Mirosława Krauze-Baranowska, prof. nadzw., kierownik Katedry i Zakładu Farmakognozji z Ogrodem Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku; prof. dr hab. n. farm. Kazimierz Głowniak, kierownik Katedry Farmakognozji z Pracownią Roślin Leczniczych UM w Lublinie; prof. dr hab. n. farm. Irena Matławska, kierownik Katedry i Zakładu Farmakognozji Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.
Podjęliśmy również próbę przedstawienia fitoterapii z punktu widzenia lekarza praktyka – lek. med. Tadeusza Liczko dzieli się dotychczasowymi doświadczeniami ze stosowania leków ziołowych wśród pacjentów.
Merytoryczny program poszczególnych konferencji konsultowany jest ze specjalistami ze środowisk akademickich i okręgowych izb aptekarskich (OIA).
Z przeprowadzonego przez Labofarm wstępnego sondażu wynika, że projekt został uznany przez środowisko farmaceutów za niezbędny. Potwierdziła to wysoka frekwencja już na pierwszej konferencji w Gdańsku.
Jakość roślinnych produktów leczniczych na tle suplementów diety to pierwsze w tym cyklu szkoleń. Temat funkcjonowania w aptece jednocześnie dwóch kategorii produktów: produktu leczniczego roślinnego i suplementu diety, szczególnie zawierającego rośliny lecznicze jest bardzo aktualny i przyczynia się do ostrej dyskusji. Prof. Kauze-Baranowska przedstawiła, jak szczegółowe i rygorystyczne wymagania są stawiane produktom leczniczym roślinnym (w trakcie procesu rejestracji, a następnie w czasie funkcjonowania leku w obrocie), jednocześnie pokazując, iż wymagania stawiane suplementom diety są nieporównywalnie łagodniejsze. Ogromne zainteresowanie wśród pacjentów suplementami diety, przy jednoczesnej bardzo znikomej kontroli zewnętrznej tych preparatów, skłoniło prof. Baranowską do przeprowadzenia badań jakościowych wybranych suplementów. Z przedstawionych wyników badań wynika, że często preparaty te nie zawierają deklarowanego składu, bądź zawartość związków odpowiedzialnych za działanie jest niższa, niż wynikałoby to z oznakowania opakowania. Niektóre zaś zawierają związki, które mogą być nawet toksyczne dla organizmu. Ponadto składnikami są często rośliny egzotyczne o nieprzewidywalnym działaniu – z Azji, Afryki, Ameryki Południowej, podczas gdy w Europie nie ma tradycji stosowania tych roślin, chociażby ze względu na brak jakiejkolwiek weryfikacji w badaniach naukowych, czy w stosowaniu. Nie ma monografii tych roślin, dlatego też brakuje standaryzacji i często pojawia się błędna identyfikacja biologiczna. Innym problemem są suplementy diety, w których dawki aktywnych związków pochodzenia roślinnego są wyższe niż w lekach roślinnych. Prof. Baranowska przedstawiła liczne przykłady takich nadużyć i lekceważenia elementarnych zasad bezpieczeństwa. Część wykładu, dotycząca jakości suplementów diety, wzbudziła chyba najwięcej emocji.
Dopełnieniem wykładu była prezentacja Moniki Bartwickiej, która przedstawiła ten problem z punktu widzenia prawnika – Prawne aspekty różnic pomiędzy produktem leczniczym a suplementem diety. Zostały przytoczone konkretne przepisy prawa definiujące istnienie obu kategorii produktów oraz obowiązki farmaceutów wynikające z tych przepisów. Rolą farmaceuty w aptece jest udzielanie informacji o produktach leczniczych i jednoczesne rozgraniczenie leków i suplementów diety. Zawód farmaceuty cieszy się szczególnym zaufaniem społecznym, dlatego też pacjent bezkrytycznie przyjmuje, iż wszystkie preparaty dostępne w aptece, w tym szczególnie suplementy diety, są bezpieczne.
Szkolenie zakończył Mistrzowski pierwszy stół, czyli wykład Arkadiusza Leszczyńskiego. Ekspert z Health & Business pokazał mechanizm ekspediowania produktów i wykorzystania narzędzi marketingowych – na użytek farmaceutów. Od czego zależy skuteczne funkcjonowanie apteki na dzisiejszym niezwykle trudnym konkurencyjnie rynku aptekarskim? Głównie od zaufania pacjenta do apteki (farmaceuty). Także od wolumenu sprzedaży oferowanych produktów i ich marży. Jednak zaufanie jest na pierwszym miejscu.
Pacjent, przychodząc do apteki, oczekuje, że otrzyma fachową poradę. Bardzo ważny jest kontakt z pacjentem, empatia, szczera chęć udzielenia pomocy, doradztwo, fachowe wsparcie, wiedza, które stanowią podwaliny właściwej opieki farmaceutycznej.
Pierwsza gdańska konferencja, której główne punkty zostały przedstawione powyżej zakończyła się pełnym sukcesem – pod każdym względem: maksymalna frekwencja, ożywione dyskusje oraz wymiana doświadczeń. Słyszało się opinie, że pozornie „prawniczy” temat okazał się wręcz sensacyjny i szczególnie gorący w codziennej praktyce aptekarskiej. Dał farmaceutom dużą porcję konkretnej wiedzy do wykorzystania na co dzień. Ze względu na duże zainteresowanie i brak możliwości przyjęcia wszystkich zgłoszeń, gdańska konferencja została powtórzona 28 maja.
Zaplanowano także konferencje w innych miastach:
* 30 maja we Wrocławiu praktyk, od lat z powodzeniem wykorzystujący leki naturalne w leczeniu pacjentów – lek. med. Tadeusz Liczko – mówił o ziołach i przemyślanej diecie. Ujęcie tematu nader intrygujące: zioła i dieta jako jedyne potrzebne człowiekowi leki dla zachowania dobrostanu fizycznego i psychicznego…
* 5 czerwca w Toruniu prof. dr hab. n. farm. Irena Matławska podjęła ponownie zagadnienie specyfiki produktu leczniczego na tle reklamowanych powszechnie suplementów diety.
* 9 czerwca w Łodzi lek. med. Tadeusz Liczko powtórzył temat prezentowany wcześniej we Wrocławiu.
* 16 czerwca w Katowicach prof. dr hab. Kazimierz Głowniak przedstawił mało znany problem interakcji leków naturalnych.
* 30 czerwca w Krakowie lek. med. Tadeusz Liczko powtórzy temat prezentowany wcześniej we Wrocławiu i w Łodzi.
* We wrześniu w Warszawie dr n. farm. Elżbieta Wojtasik wygłosi wykład o wymaganiach formalno-prawnych w odniesieniu do roślinnego produktu leczniczego w obrocie aptecznym i pozaaptecznym.
Wszelkich informacji na temat cyklu konferencyjnego najlepiej szukać na stronie internetowej Centrum Fitoterapii: www.centrumfitoterapii.pl
