EdukacjaRynek ochrony zdrowia w Polsce

Rynek ochrony zdrowia w Polsce

Sektor ochrony zdrowia w Polsce to „miejsce” gdzie trudno mówić o spokoju, stabilnej sytuacji. To przestrzeń dynamicznych zmian, eskalacji konfliktów i podejmowania trudnych, odpowiedzialnych decyzji. Ale to także sektor w którym, jak w żadnym innym miejscu liczą się innowacje i niestandardowe podejście do poszczególnych zadań.
Ochrona zdrowia szeroko rozumiana oznacza działanie Państwa, którego celem jest zapewnienie opieki zdrowotnej obywatelom. Opieka to profilaktyka, systemy lecznictwa, ale także zapewnienie właściwej farmakoterapii.

Apteka dla aptekarza – apteka bez fałszywek

Zakres systemu ochrony zdrowia w szerokim stopniu dotyka także rynku farmaceutycznego w tym działalności aptek. W 2017 r. weszła w życie nowelizacja prawa farmaceutycznego, zwana potocznie apteką dla aptekarza, która spowodowała, że apteki mogą otwierać jedynie farmaceuci z ważnym prawem wykonywania zawodu, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą oraz spółki jawne i partnerskie.
Ważną zmianą, która dotyczy szeroko rozumianego rynku ochrony zdrowia jest także wejście w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/62/UE z dnia 08 czerwca 2011 r. Dyrektywa fałszywkowa, bo tak potocznie jest nazywana, wprowadza obowiązek serializacji produktów leczniczych. Wprowadzenie obostrzeń w znakowaniu produktów ma na celu zminimalizowanie procederu obrotu sfałszowanymi produktami leczniczymi.
Według szacunków WHO proceder obrotu fałszywymi lekami to problem globalny, z którym boryka się wiele państw. Wprowadzenie dyrektywy fałszywkowej ma celu przede wszystkim wyeliminowanie z legalnego obrotu fałszywych produktów leczniczych, ale także konsekwencja zmiany prawa ma być zwiększenie bezpieczeństwa pacjenta. W opinii publicznej zamiennie funkcjonują pojęcia sfałszowanego produktu leczniczego i podrobionego leku. To pojęcia zbliżone. Lek podrobiony to produkt, który może zawierać w swoim składzie substancje tożsame z lekiem oryginalnym, jednak sposób jego wprowadzania do obrotu jest niezgodny z przepisami prawa. Obrót sfałszowanymi

W ustawie Prawo farmaceutyczne zdefiniowany jest sfałszowany produkt leczniczy (z wyłączeniem produktu leczniczego z niezamierzoną wadą jakościową), który został fałszywie przedstawiony w zakresie:
a) tożsamości produktu, w tym jego opakowania, etykiety, nazwy lub składu, w odniesieniu do jakichkolwiek składników, w tym substancji pomocniczych, oraz mocy tych składników,
b) jego pochodzenia, w tym wytwórcy, kraju wytworzenia, kraju pochodzenia lub podmiotu odpowiedzialnego,
c) jego historii, w tym danych i dokumentów dotyczących wykorzystanych kanałów dystrybucji.

Obrót sfałszowanymi produktami leczniczymi ma miejsce przede wszystkim w intrenecie

Szacuje się, że ponad połowa transakcji sprzedaży internetowych obciążona jest prawdopodobieństwem zakupu fałszywych leków. Niektóre statystyki mówią, że ponad 90% zakupów leków w intrenecie to ryzyko zakupu sfałszowanego leku! Wprowadzenie w życie dyrektywy fałszywkowej ma na celu nie tylko wyeliminowanie sfałszowanych leków w obrocie, ale przede wszystkim – ochronę pacjentów. Identyfikacja leku na każdym etapie obrotu odbywa się poprzez zamieszczenie na opakowaniu unikatowego kodu (serializacja) i zczytaniu go na każdym etapie dystrybucji. Nie tylko producenci i hurtownie farmaceutyczne, ale także farmaceuci będą zobowiązani do takiej identyfikacji. W najbliższym czasie zostaną opracowane procedury postępowania na wypadek wprowadzenia do legalnego obrotu sfałszowanych leków. Od lutego 2019 opakowania zbiorcze zewnętrzne lub (przy ich braku) opakowania bezpośrednie produktów leczniczych (większość Rx i część OTC) zabezpieczone zostaną specjalną etykietą, uniemożliwiającą nieautoryzowane otwarcie. Nowe regulacje dotyczyć będą także eksportu, w szczególności zgłaszania wszelkich nieprawidłowości w procesie dystrybucji. Mówiąc o sfałszowanym produkcie leczniczym należy zauważyć, że problem ten nie dotyka jeszcze legalnej dystrybucji w Polsce, co nie oznacza, że w przyszłości nie dotknie także polskich aptek.

Penalizacja

Fałszywe leki to realne zagrożenie zdrowia i życia pacjentów. W polskim ustawodawstwie, zarówno w prawie farmaceutycznym, jak i karnym istnieją zapisy, które sankcjonują ten proceder. Art. 124 b jednoznacznie sankcjonuje zarówno wytwarzanie jak i obrót sfałszowanym produktem leczniczym i sfałszowaną substancją czynną, za czyny, które grozi ograniczenie albo pozbawienie wolności. Penalizacja fałszowania produktów leczniczych to implementacja przepisów unijnych. Również prawo karne w art. 165 sankcjonuje wytwarzanie i wprowadzanie sfałszowanych produktów leczniczych, ustawodawca przewidział za ten proceder karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Fałszywe leki to bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, bardzo często osób, które z różnych przyczyn sięgają po nie.

Obok penalizacji tych czynów jest także edukacja pacjentów w aspekcie niebezpieczeństwa związanego z przyjmowaniem sfałszowanych produktów leczniczych.

Mówiąc o edukacji, warto zwrócić uwagę na zagadnienie, które zarówno z punktu widzenia farmaceuty, jak i pacjenta jest niezwykle istotne. Chodzi o zrozumienie istoty suplementów diety. Mam tu na myśli nie tylko jakość suplementów, która w wielu przypadkach jest dalece nieodpowiednia, ale wszechobecną reklamę, zachęcającą do nieumiarkowanego stosowania suplementów – zazwyczaj bez konsultacji z lekarzem. Nieuczciwe praktyki polegają na emitowaniu reklam suplementów diety, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów. Brak jest rzetelnej informacji o produkcie. Reklamy często wprowadzają konsumenta w błąd, sugerując działanie lecznicze suplementu.

W świetle przepisów prawa suplementy diety należą do kategorii środków spożywczych i jako takie powinny być prezentowane opinii publicznej.

Współpraca

Rynek ochrony zdrowia to także obszar działań interdyscyplinarnych, podejmowanych pomiędzy lekarzem a farmaceutą, zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta. Takie działania mogą przybierać różną formę, m.in. opieki farmaceutycznej. Definicję opieki farmaceutycznej znajdziemy w ustawie z 19 kwietnia 1991 O izbach aptekarskich – art. 2a, ust. 1, pkt 7: Opieka farmaceutyczna polega na udokumentowanym procesie, w którym farmaceuta współpracując z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów poprawiających jakość życia pacjenta.

* * *

Opieka farmaceutyczna to – niezależnie nawet od definicji prawnych – misja wpisana w zawód farmaceuty od pokoleń. Wiedza i szczególna pozycja farmaceuty czyni go istotnym uczestnikiem rynku ochrony zdrowia. Dlatego zarówno opieka farmaceutyczna, jak i wszelkie inne symbiotyczne działania pomiędzy farmaceutą a innymi zawodami medycznymi na rzecz pacjenta, powinny być wdrażane w każdej aptece.

Autor

  • Monika Bartwicka

    Mgr Monika Bartwicka jest absolwentką Wydziału Prawa Uniwersytetu Gdańskiego (2006) i doktorantką w Wyższej Szkole Bankowej. Obszar zainteresowań: prawo farmaceutyczne, prawo własności intelektualnej, prawo międzynarodowe. Prowadzi szkolenia dla farmaceutów z zakresu prawa farmaceutycznego. Na co dzień jest prawnikiem w Labofarmie.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Polecane

Najnowsze

Więcej