Pojawiają się w kosmetykach na całym świecie. Są łatwo przyswajalne, bogate w NNKT i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach.
Stosuje się je w pielęgnacji ciała, twarzy i włosów. Stanowią również doskonałą bazę do masażu całego ciała. Mogą być mieszane z olejkami eterycznymi. Są popularnym składnikiem recepturowym wielu kosmetyków pielęgnacyjnych. Ich działanie jest kojące i nawilżające. Utrzymują dobre napięcie i jędrność skóry. Otrzymywane są z ziaren, nasion i owoców. Przypominają budową naturalne składniki sebum.
Ich działanie doceniano już w starożytnym Egipcie. Aby zabezpieczyć się przed gorącymi promieniami słonecznymi, starożytni smarowali ciało i włosy mieszaninami z olejów i wosków. Potwierdza to wiele receptur kosmetycznych zawartych na przykład w staroegipskim papirusie medycznym Ebersa.
Olej z oliwek pojawia się również w recepturze kremu Galena z Pergamonu (*ok. 130 †200). Jest on twórcą pierwszej recepty na krem cold cream, który stosowano do masażu ciała. W jego składzie były olej z oliwek, woda różana i wosk pszczeli. Ta receptura przetrwała do dziś.
Dobroczynne działanie oleju roślinnego wykorzystywali też Aztekowie. W ich recepturach odnaleźć można olej jojoba. Przyjrzyjmy się właściwościom olejów roślinnych, które często wykorzystuje się w kosmetyce.
Olej z oliwek
Jeden z najstarszych, stosowanych do celów kosmetycznych. Otrzymywany jest w wyniku procesu tłoczenia na zimno lub na gorąco miąższu owoców oliwki. Zawiera witaminę E. W niskich temperaturach, poniżej 15°C mętnieje, ale jest to proces odwracalny. Polecany przy suchej, źle ukrwionej, dojrzałej, łuszczącej się, pękającej skórze. Stosowany w maskach do włosów, do pielęgnacji paznokci. Oliwka ma właściwości rozgrzewające i poprawia ukrwienie. Oliwa z oliwek to doskonały, sprawdzony składnik natłuszczający i wzmacniający w preparatach do pielęgnacji suchych i zniszczonych włosów oraz kruchych i łamliwych paznokci.
Olej arganowy
Wytwarzany z owoców drzewa arganowego. To cenny żółtobrązowy olej, zwany płynnym złotem, o lekko orzechowym smaku. Wykazuje silne właściwości antyseptyczne, ujędrniające i wygładzające. Wykorzystywany w postaci czystego oleju oraz jako surowiec do wytwarzania kremów, balsamów i masek do skór nadmiernie suchych, alergicznych, trądzikowych.
Olej jojoba
Otrzymywany jest z orzeszków Simmondsia californica i Simondsia buxaceae. Jest właściwie płynnym woskiem, który w niskich temperaturach, poniżej 7°C, może zastygać. Zawiera palmitynian cetylu, o właściwościach olbrotu, wyższe alkohole alifatyczne, fitosterole, witaminy E i F oraz skwalen. Wykazuje bardzo dużą odporność na jełczenie. Dzięki dużemu powinowactwu do tkanek ludzkich, doskonale się wchłania, nie pozostawiając tłustego filmu. Ma również właściwości natłuszczające i odżywcze, wzmacnia warstwę lipidową naskórka, chroni przed UV.
Wykorzystuje się go przy zapaleniach skóry, łupieżu, poparzeniu słonecznym i trądziku. Zapobiega powstawaniu rozstępów. Wykorzystywany do produkcji balsamów do ciała, peelingów, kremów, masek, olejków do masażu.
Olej z wiesiołka
Pozyskiwany jest z nasion wiesiołka dwuletniego Oenothera biennis i wiesiołka dziwnego Oenothera paradoxa. To jeden z najcenniejszch olejów kosmetycznych. Zawiera NNKT (80%), w tym kwas linolowy (72%) i kwas gamma-linolenowy (10%). Zawiera również saponiny, polifenole, glikolipidy (polifenole o właściwościach antyoksydacyjnych).
Olej wiesiołkowy, stabilizowany witaminą E i bioflawonoidami, jest składnikiem kremów odżywczych, nawilżających, przeciwzmarszczkowych, mleczek do ciała, żelów do kąpieli, szminek. Używany do masażu ciała, działa leczniczo na skórę z łuszczycą, na skórę alergiczną i skórę starzejącą się.
Olej lniany
Len pochodzi z Bliskiego Wschodu. Uprawiany jest od tysięcy lat. Do wyrobu oleju wykorzystuje się wszystkie części rośliny, a nasiona poddawane są starannej selekcji. Poprzez tłoczenie na zimno, z nasion lnu Linum usitatissimum otrzymywany jest olej roślinny o żółtawym, złocistym zabarwieniu, intensywnym, cierpkim zapachu i delikatnym smaku.
Olej lniany, znany już w starożytnym Egipcie, zawiera nasycone kwasy tłuszczowe (10%), kwas alfa-linolenowy (58%), kwas linolowy (15%), kwas olejowy (17%) oraz witaminę E. W przemyśle kosmetycznym używany jako dodatek do olejków do ciała. Przeznaczony dla skóry tłustej, pękającej, skłonnej do zapaleń. Wykazuje działanie regenerujące, hamuje zapalenia skóry.
Olej z czarnej porzeczki
Ma wysoką koncentrację kwasów tłuszczowych: ponad 80% wielonasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwas GLA (omega-6) i kwas stearydynowy (omega-3). Skuteczny w leczeniu egzem, skóry alergicznej, neurodermitu. Ma właściwości przeciwzmarszczkowe, nawilża naskórek. Wykorzystywany do pielęgnacji cery suchej i wrażliwej, jest cennym składnikiem masek, kremów i kapsułek przeciwzmarszczkowych.
Olej z czarnuszki
Miodowy do ciemnobrązowego, otrzymywany jest z tłoczenia nasion czarnuszki siewnej Nigella sativa. Ma intensywny zapach i lekko gorzkawy smak.
Jest przeciwutleniaczem, który stabilizuje i chroni nienasycone kwasy tłuszczowe i fosfolipidy, wchodzące w skład błon komórkowych, przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Bogaty w biotynę, mikroelementy i pierwiastki śladowe. Zawiera 60% kwasu linolenowego oraz nigelon – związek czynny o właściwościach przeciwalergicznych. Stosowany w neurodermicie, wypryskach skórnych, grzybicach, alergicznych podrażnieniach skóry, w trądziku.
Olej kokosowy
Z palmy kokosowej Cocos nucifera, zwany jest też masłem kokosowym. Otrzymywany przez tłoczenie i rozgrzanie kopry – twardego miąższu orzechów. Zawiera nasycone kwasy tłuszczowe (90%), kwas laurynowy (44%), mirystynowy (18%), palmitynowy (11%), stearynowy (6%), olejowy (7%), linolowy (2%) i alfalinolenowy (12%). Stosowany w pielęgnacji skóry suchej i pękającej, dojrzałej, uszkodzonej przez słońce, przy neurodermitis. Znajdujemy go w preparatach do pielęgnacji suchych i zniszczonych włosów. Ma działanie „chłodzące” i uspokajające.
Olej morelowy
Pachnie marcepanem, otrzymywany jest z wyciskania lub „wyciągania” pestek moreli Prunus armeniaca. Zawiera kwas oleinowy (65%) i linolowy (30%) oraz śladowe ilości witamin A, B, E i składniki mineralne.
Stosowany jako czysty olejek do ciała lub do masażu (poprawia napięcie skóry), również jako dodatek w olejkach do kąpieli (szczególnie w kosmetykach dla dzieci). Występuje w kosmetykach dla skóry mieszanej, wrażliwej, suchej, szorstkiej, odwodnionej i popękanej.
Olej makadamia
Ma jasnożółty kolor. Tłoczy się go z orzechów makadamii Macadamia integrifolia. Pochodzi z Australii i Nowej Zelandii. Bogaty w kwas olejowy, kwasy palmitynowy, kaprylowy, w witaminy A, B, E i składniki mineralne. Jest odporny na wysokie temperatury, długo zachowuje świeżość.
Stosuje się go jako czysty olejek do ciała lub do masażu. Polecany przy suchej, łuszczącej się, wrażliwej skórze, przy łamliwych, zniszczonych, suchych włosach.
Olej rokitnikowy
Pozyskiwany z nasion rokitnika zwyczajnego Hippohoe rhamnoides. To gęsta, czerwonopomarańczowa ciecz o charakterystycznym smaku i zapachu. Ma właściwości promieniochronne, antyoksydacyjne, kojące, przeciwzapalne. Polecany przy odmrożeniach, ranach, oparzeniach, odleżynach, egzemach i toczniu skóry. Aktywizuje organizm do szybszego gojenia ran. Zapobiega degeneracji komórek, łagodzi objawy infekcji błon śluzowych. Pomaga osłabić wpływ promieniowania rentgenowskiego na organizm.
Stosowany w kosmetykach regenerujących naskórek, przeciwstarzeniowych, przeciwsłonecznych i w balsamach kojących poparzenia słoneczne.
Domowe kosmetyki z olejkami
Olejek wzmacniający do kruchych i łamliwych paznokci.
W głębokim spodeczku dokładnie wymieszać łyżeczkę oliwy z oliwek, łyżeczkę oleju rycynowego i pół łyżeczki świeżego soku z cytryny. Otrzymany olejek wcierać systematycznie w płytki paznokciowe. Taką oliwkową kurację warto zastosować paznokciom suchym i łamliwym. Olejek przywróci im wytrzymałość, wzmocni i nawilży. Można stosować do pielęgnacji paznokci rąk i stóp.
Olejek odżywczy do pielęgnacji ciała.
Jego przygotowanie zajmie osiem tygodni. Pół litra oliwy z oliwek wlej do słoja i wsyp garść ziela dziurawca. Zakręć szczelnie słoik i odstaw w ciepłe miejsce na 14 dni. Później 3 razy, co 2 tygodnie, przelewaj oliwę przez sitko do drugiego słoika, do przecedzonej dosypuj garść dziurawca i odstawiaj słój w ciepłe miejsce. Otrzymasz delikatnie pachnący olejek do pielęgnacji całego ciała. Przedłużysz jego trwałość, dodając dwie łyżki stołowe oleju z kiełków pszenicy. Stosuj go po kąpieli zamiast balsamu.
Kompres nawilżający na włosy.
Podgrzej 5 łyżek oliwy z oliwek. Wcieraj w rozdwajające się końcówki włosów lub – gdy twoje włosy są suche i zniszczone – w całe włosy. Następnie owiń głowę ręcznikiem, by ciepło wzmocniło działanie odżywki. Im dłużej przytrzymasz kompres na włosach, tym lepiej. Niech będzie to przynajmniej 20 minut. Po zdjęciu ręcznika dokładnie umyj włosy delikatnym szamponem do suchych włosów. Kompres stosuj raz w tygodniu.
Olej winogronowy
W starożytności winorośl otaczano kultem. Olej winogronowy wytłaczany jest z pestek owoców winorośli właściwej Vitis vinifera. Zawiera kwas linolowy (jako jedno z najbogatszych źródeł, 70%), mirystynowy, linolenowy, arachidonowy, behanowy, pyknogenol. Jest łatwo przyswajalny przez skórę, nawilża naskórek i łagodzi podrażnienia.
Zawiera polifenole – przeciwutleniacze chroniące komórki przed atakiem wolnych rodników. Wzmacnia barierę ochronną skóry, zapobiega transepidermalnej ucieczce wody z naskórka i skóry właściwej.
Olej z pestek winogron jest niezwykle bogatym źródłem witaminy E. Ten składnik kremów odmładzających, kapsułek witaminowych i masek jest jednym z najsilniejszych antyutleniaczy.
Olej sezamowy
Otrzymywany z nasion sezamowych Sesamum indicum. Ma orzechowy, łagodny zapach i smak. Pochodzi z Chin, Indii, Egiptu, Afryki Środkowej, Azji Południowo-Wschodniej. Bogaty w nasycone kwasy tłuszczowe: olejowy, linolowy, palmitynowy, stearynowy, linolenowy.
Używany jest jako olejek do ciała, do masażu i do kąpieli. Stosowany w kremach i mleczkach dla skóry suchej, mieszanej, dojrzałej, źle ukrwionej i wrażliwej, dla skóry palaczy. Często wykorzystywany w kosmetykach przeciwsłonecznych (posiada naturalny współczynnik ochronny przed słońcem, około 3-4), w preparatach do pielęgnacji suchych włosów i suchej skóry głowy. Ma właściwości rozgrzewające, oczyszczające (odtoksyczniające), reguluje pracę gruczołów łojowych. Według ajurwedy (tradycyjnej medycyny indyjskiej), masaż całego ciała ciepłym olejem sezamowym oczyszcza organizm z toksyn oraz nadaje skórze blask i jedwabistą gładkość.
Olej rycynowy
Oleum Ricini, Oleum Palmae Christi to gęsty olej, bezbarwny lub jasnożółty. Na powietrzu gęstnieje, ale nie twardnieje. Otrzymywany z nasion byliny rącznika pospolitego. Stosowany jako odżywka do natłuszczania włosów suchych. Pomaga w odbudowie łamliwych i osłabionych brwi i rzęs oraz paznokci i wału okołopaznokciowego. Jest częstym składnikiem domowych odżywek. Stosowany do produkcji przejrzystych mydeł glicerynowych oraz jako środek zagęszczający w kosmetykach kolorowych.
Olej z ogórecznika lekarskiego
Oleum Boraginis to olej roślinny o lekko żółtawym kolorze. Pozyskiwany z nasion ogórecznika lekarskiego Borago officinalis. To bogactwo flawonoidów, garbników, śluzów. Zawiera kwasy linolowy (38%), gamma-linolenowy (23%), eikosenowy (4%), dokosenowy (3%), askorbinowy, jabłkowy, cytrynowy, sole mineralne, saponiny. Cenny składnik kosmetyków. Ze względu na swoje właściwości, polecany do skóry bardzo suchej, popękanej, wrażliwej i łuszczącej się. Stosowany także przy skórze atopowej oraz jako składnik w kremach przeciwzmarszczkowych.
Olej ten reguluje wilgotność skóry, regeneruje ją, łagodzi swędzenie. Dobrze sprawdza się w pielęgnacji skóry alergicznej. Działa regenerująco i odmładzająco, poprawia elastyczność skóry, ujędrnia ją. Polecany do skóry dojrzałej, suchej, zniszczonej opalaniem, do skóry palaczy.
