Arctostaphylos uva- ursi (L.) Spreng, liść
Nazwa Rośliny
Mącznica lekarska Arctostaphylos uva- ursi (L.) Spreng.
Występowanie
Występuje w chłodnych i umiarkowanych rejonach Europy, Azji, Ameryki Północnej, w Polsce występuje w północnej części niżu.
Pokrój rośliny
Roślina jest krzewinką z rodziny wrzosowatych. Łodygi długości do 1 m, płożące. Liście zimozielone, krótkoogonkowe, skórzaste, łopatkowate lub odwrotnie jajowate. Liście mają długość do 3 cm i szerokość 1 cm. Kwiaty zrosłopłatkowe, drobne, beczułkowate, białe lub bladoróżowe. Okres kwitnienia przypada na maj-czerwiec. Owoc stanowi czerwona, mączysta jagoda.
Część rośliny
Liść
Zbiór
Liście zbierane są późną jesienią. Suszy się je w cieniu i przewiewie lub w suszarni, w temperaturze do 40°C – 50°C.
Skład fitochemiczny
Surowiec zawiera: 3-12% glikozydów fenolowych, głównie arbutynę oraz ich estry głównie z kwasem galusowym, wolny hydrochinon, 6-20% garbików pochodnych kwasu galusowego lub elagowego, także flawonoidy (pochodne kwercetyny), triterpeny, fenolokwasy.
Jakość
Jakość powinna odpowiadać aktualnym wymaganiom Farmakopei Europejskiej dla tej substancji roślinnej. W celu prawidłowej identyfikacji substancji roślinnej, wykonuje się badania makroskopowe i mikroskopowe oraz przeprowadza się badanie identyfikujące, z zastosowaniem cienkowarstwowej chromatografii cieczowej (TLC). Wykonuje się również badanie zawartości bezwodnej arbutyny techniką HPLC.
Dawniej zgodnie z Farmakopeą Polską VI dla tej substancji roślinnej wymagane było oznaczanie zawartości arbutyny metodą spektrofotometryczną.
Skład jakościowy i ilościowy
Substancja roślinna
Nie dotyczy
Przetwory roślinne
a) Rozdrobniona substancja roślinna
b) Sproszkowana substancja roślinna
c) Wyciąg suchy (DER 3,5-5,5:1), zawierający 23,5- 29,3% pochodnych hydrochinonu w przeliczeniu na bezwodną arbutynę (oznaczonych spektrofotometrycznie), rozpuszczalnik ekstrakcyjny 60% (v/v) etanol
d) Wyciąg suchy (DER 2,5-4,5:1), zawierający 20-28% pochodnych hydrochinonu w przeliczeniu na bezwodną arbutynę (oznaczonych spektrofotometrycznie), rozpuszczalnik ekstrakcyjny woda
e) Wyciąg płynny (DER 1:1), rozpuszczalnik ekstrakcyjny 25% (v/v) etanol
Postać farmaceutyczna
Rozdrobniona substancja roślinna w postaci ziół do zaparzania, do przyjmowania doustnego.
Przetwory roślinne w postaci płynnej lub stałej do przyjmowania doustnego.
Postać farmaceutyczna powinna być zgodna z opisem zawartym w standardowych terminach Farmakopei Europejskiej.
Wskazania
Roślinny produkt leczniczy stosowany u kobiet w leczeniu objawów łagodnych, nawracających infekcji dolnych dróg moczowych, takich jak uczucie pieczenia podczas oddawania moczu i/lub częste oddawanie moczu, po wykluczeniu przez lekarza poważnych schorzeń.
Produkt jest tradycyjnym produktem leczniczym roślinnym stosowanym w określonych wskazaniach opartych wyłącznie na podstawie długotrwałego zastosowania.
Dawkowanie i droga podania
Kobiety dorosłe i w wieku podeszłym
a) Rozdrobniona substancja roślinna
Herbata ziołowa: 1,5-4 g rozdrobnionej substancji roślinnej zalanej 150 ml wrzącej wody w postaci naparu lub zalanej 150 ml wody w postaci maceratu od 2 do 4 razy dziennie.
Maksymalna dawka dobowa: 8 g.
b) Sproszkowana substancja roślinna
Dawka pojedyncza: 700 – 1050 mg dwa razy dziennie.
Maksymalna dawka dobowa: 1,75 g.
c) Wyciągi suche
Dawka pojedyncza: dawka odpowiadająca 100-210 mg pochodnych hydrochinonu w przeliczeniu na bezwodną arbutynę, 2-4 razy dziennie.
Dawka dobowa: dawka odpowiadająca 200-840 mg pochodnych hydrochinonu w przeliczeniu na bezwodną arbutynę.
d) Wyciąg płynny
Dawka pojedyncza: 1,5-4,0 ml do 3 razy dziennie.
Maksymalna dawka dobowa: 8 ml.
Nie zaleca się stosowania u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia. Nie zaleca się stosowania u mężczyzn (patrz punkt 14 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).
Czas stosowania
Nie stosować dłużej niż 1 tydzień.
Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 4 dni podczas stosowania leku, należy skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.
Droga podania
Podanie doustne.
Macerat powinno przyjmować się natychmiast po sporządzeniu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję aktywną. Zaburzenia czynności nerek.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Stosowanie u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia nie jest zalecane ze względu na możliwość wymogu porady lekarskiej.
Nie zaleca się stosowania u mężczyzn ze względu na możliwość wymogu nadzoru medycznego.
Jeśli podczas stosowania produktu leczniczego objawy nasilą się lub wystąpią dolegliwości, takie jak gorączka, bolesne oddawanie moczu, skurcze lub krew w moczu, należy skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.
Liść mącznicy może powodować zielonkawo-brązowe zabarwienie moczu.
W przypadku wyciągów zawierających alkohol etylowy, w związku obecnością alkoholu etylowego, musi być zastosowane właściwe oznakowanie tych postaci, na podstawie wytycznej w sprawie substancji pomocniczych na etykiecie i w ulotce produktu leczniczego.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Brak doniesień.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Brak dostępnych danych dotyczących wpływu na płodność.
Bezpieczeństwo stosowania w okresie ciąży i laktacji nie zostało ustalone.
Ze względu na brak wystarczających danych, nie zaleca się stosowania w okresie ciąży i laktacji.
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Działania niepożądane
Zgłaszano nudności, wymioty, ból brzucha. Częstość występowania tych działań niepożądanych nie jest znana. Jeżeli wystąpią inne działania niepożądane niewymienione powyżej należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Przedawkowanie
Nie zgłaszano przypadków przedawkowania.
