Herbata zawitała do Europy późno, dopiero w XVII w. Nic wtedy nie zapowiadało, że stanie się, obok kawy, najpopularniejszym napojem na naszym kontynencie.
Bogactwo herbacianego smaku i aromatu dostarcza wielu wrażeń smakowych, ale też korzystnie wpływa na organizm człowieka. Ze względu na swe różnorakie, dobroczynne właściwości, herbata zwróciła także uwagę kosmetologów – szczególnie liście herbaty białej i zielonej. Kosmetyki z ekstraktem liści herbacianych odżywiają skórę, zapobiegają procesom starzenia się, chronią przed wolnymi rodnikami, zanieczyszczeniem i szkodliwym wpływem promieniowania UV.
Najcenniejszym składnikiem
herbaty są polifenole, czyli związki chemiczne o działaniu przeciwutleniającym. Ich aktywność antyoksydacyjną, w tym szczególnie istotną dla urody zdolność neutralizowania wolnych rodników, potwierdzają najnowsze badania in vitro. Ekstrakt z herbaty jest jednym z najczęściej występujących składników kremów przeciwzmarszczkowych. O dobroczynnych właściwościach herbaty decydują nie tylko polifenole, także składniki mineralne, m.in. fluor, mangan, żelazo, wapń, potas, krzem, fosfor, witaminy A, C, E, K i z grupy B.
Herbatę zieloną
można dziś znaleźć w wielu kosmetykach: balsamach nawilżających, tonikach, żelach pod prysznic, w preparatach do włosów, w kremach dla skóry suchej lub odwodnionej.
Na rynku pojawiły się całe serie kosmetyków z wyciągiem z zielonej herbaty. Ze względu na działanie odprężające (olejek z liści ma subtelny, uspokajający zapach), wykorzystuje się ją także w aromaterapii. Ekstrakt z zielonej herbaty pojawia się w kosmetykach dla młodej skóry. Substancja ta potrafi bowiem zahamować nadmierną aktywność gruczołów łojowych, odpowiedzialnych za przetłuszczanie się skóry i tworzenie wyprysków. Pozytywny wpływ zielonej herbaty obejmuje również skórę wrażliwą i alergiczną, gdyż działa silnie bakteriobójczo, łagodzi stany zapalne, zmniejsza obrzęki, przyspiesza gojenie się ran i otarć.
Dzięki swoim właściwościom normalizującym pracę gruczołów łojowych, herbata jest cennym składnikiem preparatów do pielęgnacji skóry głowy i włosów przetłuszczających się, skłonnych do łupieżu. Zielona herbata ma działanie nawilżające, za sprawą soli mineralnych, mikroelementów i witamin, m.in. A, C i tych z grupy B, które odżywiają skórę, zapobiegają jej wysuszeniu, nadają jej ładny, zdrowy kolor.
Zielona herbata jest też ratunkiem dla alergików, bo łagodzi podrażnienia, zmniejsza zaczerwienienia, opuchliznę, przyspiesza gojenie skóry. Jej ekstrakty są pomocne w walce z cellulitem, oczyszczają organizm z toksyn, pomagają uzyskać i utrzymać szczupłą sylwetkę.
Podstawowym składnikiem kosmetyków antycellulitowych jest kofeina, która pobudza i przyspiesza spalanie tłuszczu w komórkach. Adypocyty, czyli rozrośnięte komórki tłuszczowe, mogą uciskać naczynia limfatyczne i krwionośne, zaburzając proces krążenia, czego efektem są widoczne na skórze ud, pośladków i bioder nierówności skóry i pofałdowania. Są dwa typy receptorów na komórkach tłuszczowych: alfa, które przyczyniają się do powiększenia tych komórek, oraz beta, które je zmniejszają i pobudzają rozkład tłuszczów. Kofeina zawarta w kawie i herbacie efektywnie blokuje receptory alfa i spowalnia proces rozpadu związku cAMP, który przyspiesza proces spalania tłuszczu.
Domowe kosmetyki z herbaty
Okład z zielonej herbaty. Zaparzoną, przestudzoną herbatę (ekspresową lub liściastą, zawiniętą w gazę) nakładamy na powieki: na około 10 minut. Okład pomaga zmniejszyć świąd i pieczenie przy stanach zapalnych. Obkurcza drobne naczynia krwionośne, dzięki czemu obrzęki pod oczami zmniejszają się.
Maseczka. Mocny napar z zielonej herbaty mieszamy z mąką ziemniaczaną. Nakładamy na twarz na kilka minut. Zmywamy ciepłą wodą.
Tonik. Zaparzoną herbatę można potraktować jako tonik do każdego rodzaju cery. Stosujemy chłodny napar (zwłaszcza w przypadku cery naczynkowej) i zużywamy go w ciągu jednego dnia.
Zielona herbata w kosmetykach
1. Jest składnikiem preparatów do pielęgnacji cery tłustej i mieszanej. Łagodzi zmiany trądzikowe, reguluje pracę gruczołów łojowych, zmniejsza przetłuszczanie się skóry.
2. W kosmetykach do cery wrażliwej i naczynkowej koi podrażnienia i wzmacnia naczynia krwionośne.
3. Ekstrakt ma zdolność stymulacji syntezy melaniny, dzięki czemu jest cennym składnikiem kremów samoopalających.
4. Działanie nawilżające wykorzystywane jest w kosmetykach do cery suchej.
5. Właściwości antyoksydacyjne i poprawiające sprężystość skóry są wykorzystywane w preparatach przeciwzmarszczkowych.
6. Dzięki teinie, pobudza mikrocyrkulację i spalanie tłuszczu – w kosmetykach ujędrniających i wyszczuplających.
7. Ze względu na działanie przeciwzapalne, dodaje się ją do płynów do higieny intymnej.
8. Ze względu na działanie ograniczające produkcję łoju, znajdziemy herbatę w szamponach i odżywkach do włosów przetłuszczających się.
9. Jest składnikiem kosmetyków do pielęgnacji okolic oczu, gdyż pomaga zmniejszyć świąd i pieczenie przy stanach zapalnych, obkurcza drobne naczynia krwionośne, obrzęki pod oczami zmniejszają się.
10. Podobnie jak kawa, zawiera kofeinę, która pobudza i przyspiesza spalanie tłuszczu w komórkach. Wykorzystuje się ją w preparatach ujędrniających i wspomagających odchudzanie.
11. Ma piękny zapach, więc wykorzystywana jest w perfumerii. Perfumy z dodatkiem ekstraktu z herbaty są orzeźwiające – idealne na upalne dni.
Działanie ekstraktu na skórę i włosy
1. Polifenole z zielonej herbaty są silnymi antyoksydantami, zwalczającymi różne formy wolnych rodników.
2. Działa przeciwzmarszczkowo, hamuje aktywność kolagenaz i metaloproteinaz (MMP) – enzymów, które powodują rozkład kolagenu i elastyny – białek odpowiedzialnych za jędrność i młody wygląd skóry. Hamuje utlenianie białek i proces glikacji, który jest jedną z przyczyn starzenia się skóry.
3. Ma własności antykancerogenne, chroni komórki skóry, w tym DNA, przed zmianami nowotworowymi, powodowanymi promieniowaniem UV.
4. Polifenole (katechiny), taniny i kofeina wspomagają ochronę skóry przed promieniowaniem UVB/UVA; chronią komórki przed zniszczeniami spowodowanymi przez promieniowanie UV.
5. Ma silne działanie antyzapalne i łagodzące, zmniejsza podrażnienie i zaczerwienienie. Wspomaga gojenie oparzeń słonecznych. Zastosowany przed ekspozycją na słońce, hamuje poparzenie posłoneczne powodowane przez UVB.
6. Stymuluje regenerację i podziały komórkowe, więc wspomaga gojenie drobnych uszkodzeń skóry.
7. Działa antybakteryjnie: wspomaga leczenie trądziku, łącznie z trądzikiem różowatym; hamuje aktywność enzymu 5-alfa reduktazy, który wzmaga pracę gruczołów łojowych, co powoduje silniejsze przetłuszczanie skóry i tworzenie wyprysków.
8. Hamuje utlenianie tłuszczy. Zarówno polifenole, jak i taniny działają porównywalnie do syntetycznego antyoksydanta BHT (butyl-hydroxytoluene).
9. Stymuluje cebulki włosów do wzrostu i wydłuża fazę anagenową, czyli wzrostu włosów. Za ten efekt odpowiedzialne są katechiny, zwłaszcza katechina EGCG. Polecany jest przy wypadaniu włosów oraz łysieniu androgenowym (na tle hormonalnym) – zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.
10. Napar herbaciany można wykorzystać do naturalnego barwienia włosów. Mocny napar z herbaty czarnej mieszamy z henną i używamy jako płukanki do włosów, która nada fryzurze złocistą barwę.
Herbata biała
jest jednym z najdroższych rodzajów herbaty. Ceny zależą od gatunku. W Polsce kosztuje od 30 do ponad 100 zł za 100 g. Powstaje ze zbieranych wiosną młodych, nierozwiniętych pączków. Najnowsze badania wskazują, że biała herbata może wpływać korzystnie na poziom kolagenu i elastyny. Jest silnym przeciwutleniaczem. Zmniejsza ryzyko raka i reumatoidalnego zapalenia stawów. Elastyna utrzymuje naturalną jędrność ciała, co pomaga funkcjonować płucom, tętnicom, wiązadłom i skórze. Pomaga zregenerować tkankę ciała uszkodzoną na skutek ran i zapobiega utracie jędrności skóry. Kolagen jest białkiem, które znajduje się w tkankach łącznych w ciele i ma duży wpływ na skórę, jej wytrzymałość i elastyczność. Wyniki badań dowiodły, że biała herbata zapobiega działaniu enzymów, odpowiedzialnych za niszczenie elastyny i kolagenu. Enzymy te, wraz z utleniaczami, są częściowo odpowiedzialne za choroby zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów. Ma właściwości bakteriobójcze, napinające i zwiększające elastyczność skóry. Ekstrakty z białej herbaty używane są w preparatach przeciwzmarszczowych i ujędrniających. Jej kojące działanie pozwala na pielęgnację skóry z podrażnieniami, wrażliwej i alergicznej. Stosuje się ją w kremach samoopalających, ze względu na wspomaganie wydzielania barwnika skóry – melaniny.
