Problemy ze skórą tłustą znane są dobrze dziewczętom i chłopcom (częściej chłopcom) w okresie dojrzewania. To efekt stymulacji gruczołów płciowych i łojowych.
Przetłuszczanie się skóry może być zarówno cechą wrodzoną, jak i spowodowaną zmianami hormonalnymi w organizmie, napięciem nerwowym, nadmiernym stresem, zaburzeniami w układzie trawiennym. Jest bezpośrednio spowodowane nadmiernym wydzielaniem sebum przez gruczoły łojowe. Przetłuszczająca się skóra jest zwykle gruba, szarożółta, błyszcząca, z licznymi rozszerzonymi porami i zaskórnikami. Pociechą dla ludzi z tym problemem niech będzie to, że skóra tłusta starzeje się wolniej niż skóra sucha i jest mniej wrażliwa na wpływ czynników zewnętrznych, takich jak pogoda, detergenty czy mocne kosmetyki.
Pielęgnacja i zabiegi
pozwalają ograniczyć skutki nadmiernej aktywności gruczołów łojowych. Tłusta warstwa na skórze przyciąga i zatrzymuje zanieczyszczenia, powodując powstawanie zaskórników oraz infekcji bakteryjnych. Prawidłowa pielęgnacja cery tłustej wymaga regularnego i dokładnego oczyszczania przy pomocy preparatów przeznaczonych do tego typu cery. Kosmetyki powinny zawierać substancje bakteriobójcze i oczyszczające pory. Należy jednak unikać środków działających zbyt agresywnie, które mogą naruszyć naturalną florę bakteryjną skóry. Na dzień stosujemy kremy, które pochłaniają nadmiar wytwarzanego sebum i matują skórę. Na noc kremy nawilżające, dotleniające, regenerujące. Preparaty powinny zawierać na przykład wyciągi z nagietka lekarskiego, pokrzywy, lawendy lekarskiej, ogórecznika lekarskiego, kasztanowca, łopianu, hamamelisu, zielonej herbaty. Pożyteczny jest m.in. cynk, kwasy owocowe, glinka zielona, kaolin, olejek z drzewa herbacianego, srebro, witaminy F, A, B7, kwasy AHA, lanolina. Garbniki, flawonoidy, żywice i saponiny zawarte w roślinach działają ściągająco, antyseptycznie, przeciwzapalnie. Pomagają kontrolować wydzielanie sebum i działają przeciwbakteryjnie. Witaminy odbudowują i poprawiają stan naskórka oraz regulują rogowacenie. Srebro ma właściwości przyspieszające procesy gojenia w przypadku stanów zapalnych. Kwasy AHA działają złuszczająco i nawilżająco. Glinka zielona i kaolin łagodnie ściągają pory i oczyszczają.
Zaniechanie regularnych zabiegów pielęgnacyjnych u osób z cerą tłustą może doprowadzić do powstania zmian łojotokowych i zapalnych, a także trudnego do leczenia trądziku.
Warto korzystać z zabiegów oferowanych w gabinetach kosmetycznych, które zostaną dostosowane do potrzeb skóry. Zabiegi dla skóry tłustej mają na celu zmniejszenie grubości warstwy rogowej naskórka, poprawę ukrwienia oraz regulację wydzielania sebum przez gruczoły łojowe.
Fitoterapia
Stosowanie surowców roślinnych w pielęgnacji skóry przetłuszczającej się jest bardzo pożyteczne. Poniżej przypominamy najważniejsze z tych surowców.
Pokrzywa Urtica dioica
Jej liście zawierają chlorofil, ksantofil i betakaroten, bogacwo witamin i minerałów, m.in. cynk, krzem, wapń, magnez, witaminy K, C, B i fitoncydy, substancje o działaniu bakteriobójczym. Pokrzywę stosuje się m.in. jako składnik szamponów do włosów, żeli do mycia, past do zębów, toników.
Łopian Arctium lappa
W kosmetyce wykorzystywany jest wyciąg, sok i olej (macerat) z korzeni łopianu. Olej hamuje rozwój szkodliwych bakterii i grzybów, działa bakteriobójczo i bakteriostatycznie, ma też działanie przeciwzapalne. Pomocniczo stosowany jest również w innych przewlekłych chorobach skóry, takich jak wyprysk, łojotokowe zapalenie skóry. Ekstrakt lub sok z łopianu znajdują zastosowanie przy tłustej, zanieczyszczonej skórze, wspomagająco przy leczeniu trądziku, działają oczyszczająco, antybakteryjnie, antyseptycznie.
Ogórecznik lekarski Borago officinalis
W lecznictwie i w kosmetologii używa się ziela oraz wytłaczanego na zimno oleju z nasion. Ziele i kwiaty ogórecznika są bogate w związki mineralne, m.in. wapnia, potasu, krzemionki. Do substancji czynnych należą śluzy, których zawartość sięga nawet 30%, kwasy organiczne (jabłkowy, cytrynowy), karoten i witamina C. Są też alkaloidy pirolizydynowe (likopsamina, supinidyna, amabalina) i flawonoidy. Sok ze świeżego ziela oczyszcza skórę, usuwa zanieczyszczenia z porów, ma działanie ściągające. Olej z nasion ogórecznika jest bogatym źródłem kwasu gamma-linolenowego (GLA), nienasyconego kwasu tłuszczowego z rodziny omega-6, któremu przypisuje się działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne i przeciwzakrzepowe. Zapobiega trądzikowi po przez wpływ na skład jakościowy i ilościowy wytwarzanego łoju skórnego.
Oczar wirginijski Hamamelis virginiana
W lecznictwie i w kosmetyce stosowany jest liść oczaru. Zawiera on garbniki, hamemelataniny, kwas galusowy, flawonidy, leukoantycyjanidy, saponiny i olejek eteryczny. Zastosowanie ma destylat wodny z liści i gałązek Aqua hamamelidis oraz wyciąg z liści i kory. Ma działanie ściągające i przeciwzapalne. Stosowany jest w celu usunięcia nadmiaru łoju. Powszechnie stosowany w kosmetykach przeznaczonych dla pielegnacji skór tłustych i trądzikowych, dla skór naczyniowych i wrażliwych.
Lawenda lekarska Lavandula officinalis
Olejek lawendowy Oleum lavandulae jest bezbarwną lub jasnożółtą cieczą o bardzo przyjemnym zapachu. W jego składzie chemicznym można wyróżnić m.in. octan linalilu (30-60%), linalol (10-30%), alkohol amylowy, borneol. Lawenda w kosmetyce używana jest jako środek antyseptyczny i przyspieszający gojenie ran, oparzeń i podrażnień skóry. Ma działanie przeciwbólowe, bakteriobójcze, grzybobójcze i owadobójcze. Zabija bakterie, które powodują infekcje skóry, równocześnie wygładza ją, obniża nadprodukcję łoju, zapobiega występowaniu blizn. Działa odmładzająco na skórę i zmniejsza zmarszczki.
Kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum
W lecznictwie stosuje się niedojrzałe owoce Hippocastani fructus immaturus i nasiona z dojrzałych owoców Hippocastani semen. Także korę Hippocastani cortex, liście Hippocastani folium oraz kwiaty Hippocastani flos. Z surowców zielarskich od kasztanowca izoluje się substancje czynne: escynę z nasion oraz eskulinę z kory Hippocastani cortex. Zawiera głównie kumaryny: eskulinę, eskuletynę, fraksynę, skopoletynę, także garbniki, saponiny i flawonoidy. Eskulina ma silne właściwości światłochronne, absorbuje promienie świetlne o długości fali do 370 nm. Działa uszczelniająco na naczynia krwionośne. Garbniki zawarte w korze kasztanowca działają ściągająco, przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie i przeciwbakteryjnie. Działanie to jest synergistyczne z eskuliną. Kwiaty i liście zawierają flawonoidy, kumaryny, fenolokwasy, leukocyjanidyny, garbniki, saponiny, adenozynę, adeninę i guaninę, które stosowane są w stanach zapalnych żył podudzi i w hemoroidach.
Zielona herbata Camellia sinensis
Najcenniejszym składnikiem herbaty są polifenole, czyli związki chemiczne o działaniu przeciwutleniającym. Ich aktywność antyoksydacyjną potwierdzają najnowsze badania in vitro. Ekstrakt z herbaty jest jednym z najczęściej występujących składników kremów przeciwzmarszczkowych. O dobroczynnych właściwościach herbaty decydują także składniki mineralne, m.in. fluor, mangan, żelazo, wapń, potas, krzem, fosfor, witaminy A, C, E, K i z grupy B. Polifenole (katechiny), taniny i kofeina wspomagają ochronę skóry przed promieniowaniem UVB/UVA. Herbata ma silne działanie antyzapalne i łagodzące, zmniejsza podrażnienie i zaczerwienienie skóry. Stymuluje regenerację i podziały komórkowe. Działa antybakteryjnie: wspomaga leczenie trądziku, łącznie z trądzikiem różowatym, hamuje aktywność enzymu 5-alfa reduktazy, który wzmaga pracę gruczołów łojowych, co powoduje silniejsze przetłuszczanie skóry i tworzenie wyprysków.
Olejek eteryczny z drzewa herbacianego
Hamuje wzrost bakterii Streptococcus mutans, odpowiadającej za próchnicę zębów, także mikroorganizmów powodujących choroby skóry. Wykazuje działanie odkażające i przeciwbólowe, a także hamujące wzrost grzybów. Ciepła kąpiel z dodatkiem olejku może pomóc m.in. w stresie, bezsenności i chorobach skóry związanych z nadmierną pracą gruczołów łojowych.
Nagietek lekarski Calendula officinalis
Alkoholowe i olejowe wyciągi przyspieszają ziarninowanie i bliznowacenie wszelkich uszkodzeń skóry. Stosowane są do gojenia ran i blizn po zabiegach operacyjnych, łagodzą stany zapalne. Wyniki wielu prac wskazują na skuteczne działanie wyciągów z kwiatów nagietka przeciw bakteriom, wirusom i grzybom. Aktywność antyutleniająca kwiatów nagietka ma istotne znaczenie w łagodzeniu skutków uszkodzeń skóry przez promieniowanie UV i różnego rodzaju naświetlania.