Kiwi - bomba witaminowa
Historia kiwi zaczęła się w połowie XIX w. w chińskiej
dolinie Chang Kiang. Walory smakowe owoców
zostały docenione w Nowej Zelandii, gdzie już od
ponad wieku (1904) owoce były uprawiane i wprowadzane
do handlu. Początkowo nazywano je agrestem chińskim.
Nazwę kiwi wprowadzili także Nowozelandczycy,
na początku XX w. Puszek skórki owocu przypominał im
ptaka kiwi – nielota z charakterystycznym długim dziobem,
znanego tylko w Nowej Zelandii.
Początkowo kiwi były traktowane jak rośliny ozdobne
Obecnie uprawia się je nie tylko w Nowej Zelandii, ale
też w Australii, w Kalifornii, w Chile, w Południowej Afryce
i nad Morzem Śródziemnym. Przoduje Nowa Zelandia,
skąd pochodzi aż 70% światowej produkcji!
Z pnącza
Kiwi jest owocem drzewiastego pnącza z rodzaju Actinidia.
Występuje w klimacie umiarkowanym. Znamy około
60 odmian tego pnącza, ale tylko niektóre z nich mają
owoce jadalne. Owoce kiwi są dziś produktem wysoko
cenionym przez konsumentów. Mają szerokie zastosowanie
nie tylko w przemyśle spożywczym, ale również
w kosmetyce. Zawarte w owocach małe pestki, wykorzystywane
są do produkcji peelingów. Kwasy z miąższu
mają właściwości rozjaśniające, wykorzystywane są również
w kremach i maseczkach.
Uprawa
W dogodnych warunkach klimatycznych mogą osiągnąć
nawet 8 m długości. Aktinidia jest rośliną dwupienną,
owoce wydają tylko osobniki żeńskie, do ich zawiązania
potrzebny jest pyłek z osobników męskich. Zakwita
pod koniec maja, jej kremowobiałe kwiaty wydzielają
przyjemny zapach. Owoce dojrzewają w październiku
i w listopadzie, mogą być długo przechowywane,
nie tracąc wartości odżywczej.
Mają owalny kształt, brązową
i mechatą skórkę. Jego miąższ,
zależnie od gatunku,
może być zielony, żółty
lub żółtoczerwony.
Najpopularniejszą
odmianą jest
owoc aktinidii
smakowitej. Jest
słodko-kwaskowaty,
ma piękny
szmaragdowy kolor
i aromatyczny zapach.
W Polsce
można uprawiać gatunki odporne na mróz: aktinidię
pstrolistną i ostrolistną. Ich owoce są mniejsze (około
2,5 cm długości), mają duże wymagania cieplne - potrzebują
220 dni bez przymrozków, by wydały owoce.
Po 3 latach uprawy, z jednej rośliny można zebrać nawet
kilkanaście kilogramów owoców.
Witaminy i składniki mineralne
Kiwi to nie tylko smak. To bogactwo witamin i składników
mineralnych. To prawdziwa bomba witaminowa! Są bogatym
źródłem witamin A, D, E, K, C, B1, B2, PP, B6, kwasu
pantotenowego. Owoce kiwi to 61 kcal w 100 g, 1,1 g białek,
0,5 g tłuszczów ogółem, 14,7 g węglowodanów i 3 g
błonnika pokarmowego. Makroelementy w owocach to
wapń, magnez, fosfor, potas, sód. Z mikroelementów
wymieńmy cynk, miedź, selen i żelazo.
Dzięki bogactwu witamin
kiwi wspomaga leczenie wielu schorzeń. Zapobiega
przeziębieniom i grypie (witamina C ułatwia leczenie
infekcji). Wpływa na poprawę samopoczucia, działa kojąco
na nerwy, chroni przed chorobami serca i wspomaga
oczyszczanie organizmu z toksyn. Pomaga w nadciśnieniu,
zawiera cenne antyoksydanty. Luteiny pomagają
walczyć z nadciśnieniem, a potas reguluje ciśnienie krwi.
Kiwi ułatwia leczenie depresji, gdyż zawiera inozytol,
który odgrywa istotną rolę w wewnątrzkomórkowej
reakcji na hormony i neuroprzekaźniki. W kiwi znajdują
się serotoniny, działające antydepresyjnie, i glutation,
który zapobiega mutacji genów, mogących zainicjować
raka. Kiwi jest sprzymierzeńcem chorych na cukrzycę.
Smaczne
Można je jeść w całości, obrane ze skórki. Kiwi ma zastosowanie
w kuchniach całego świata. Nadaje się do
każdego dania: do sałatek, deserów i ciast. Można z niego
zrobić kompot, konfiturę, zupę, drinki, sok. Lekko
niedojrzałe owoce, bogate w pektyny, są wybierane do
produkcji galaretek, dżemów i ostrych sosów. Owoce
można miksować z kefirem, truskawkami i bananem, co
daje idealny napój regeneracyjny, który szybko uzupełni
minerały i zapewni żywe kultury bakterii, korzystnie
wpływające na odporność organizmu.
mgr inż. Maja Sędzik
Mgr inż. Maja Sędzik jest absolwentką Zachodniopomorskiego Uniwersytetu
Technologicznego w Szczecinie, kierunek ochrona środowiska. Doktorantka w
Katedrze Fizjologii Roślin i Biochemii. Zajmuję się wpływem metali ciężkich i substancji
biologicznie czynnych na rośliny. Jest też technikiem usług kosmetycznych
|
|