Królewskie Ogrody Botaniczne Kanady
Pośród betonowej dżungli wielkich
miast i krzyżujących się ze
sobą autostrad znajduje się wyjątkowa
enklawa zieleni. To największe
w Kanadzie ogrody botaniczne – Królewskie
Ogrody Botaniczne.
Tworzy je cały kompleks ogrodów,
położonych w niewielkich odległościach
od siebie. Warto uwzględnić je
w swoim kanadyjskim planie podróży
– zarówno ze względu na historię,
edukację, jak i niepowtarzalny klimat
panujący w poszczególnych ogrodach.
Królewskie Ogrody Botaniczne znajdują
się na zachodnim brzegu jeziora
Ontario. Istnieją od ponad 80 lat,
stanowiąc wyjątkowe miejsce edukacji
młodzieży, badań naukowych
a przede wszystkim ekologicznej
ochrony przyrody.
Królewskie Ogrody Botaniczne
obejmują 980 ha
naturalnych rezerwatów
przyrody, które chronią
około 50 zagrożonych gatunków,
oraz 160 ha ogrodów
pokazowych i edukacyjnych.
|
Podstawowe cele – stawiane przed
Ogrodami przez kanadyjskie władze
– to edukacja, popularyzacja ogrodnictwa,
rozwój nauk przyrodniczych
i uświadamianie ludziom potrzeby
zachowania naturalnego środowiska.
Cele te są realizowane poprzez
organizowanie corocznych wydarzeń
w Ogrodach, takich jak weekendy roślin
jadalnych, podczas których prowadzone
są warsztaty na temat hodowli
roślin warzywnych i gotowania, święta
roślin w czasie ich kwitnienia, liczne
wystawy i koncerty. Największe ogrody
to Arboretum, Park Hendry’ego,
Ogród Lakingów i Ogród Skalny.
Arboretum
Urządzone jest w stylu angielskich
parków krajobrazowych. Posiada zachwycającą
kolekcję lilaków, judaszowców,
dereni i magnolii, które zapierają
dech w piersiach podczas kwitnienia
wiosną. Liczne ścieżki pozwalają zachwycać
się pięknem dzikiej natury.
Kolekcja lilaków jest wyjątkowa, rosnące
tu okazy pochodzą ze skrzyżowania
dwóch chińskich gatunków
Syringa komarowii ssp. reflexa i Syringa
villosa – przez Izabellę Preston
w Ontario, która stworzyła nowy gatunek
Syringa ×prestoniae lilak ottawski
zwany też lilakiem Prestonowej. Nowy
gatunek spotykamy dziś w licznych
odmianach. Charakteryzuje się obfitym
kwitnieniem i zniewalającym zapachem.
Izabella Preston stworzyła
ponad 80 odmian, z których 47 wprowadzono
do sprzedaży. Dalsze prace
nad uzyskaniem nowych odmian lilaka
Prestonowej prowadzono w Polsce, w
Arboretum Kórnickim, przez prof. Władysława
Bugałę, o czym możemy
przeczytać na tablicach edukacyjnych
w Arboretum.
Park Hendry’ego
Najbardziej przypomina typowy ogród
botaniczny. Obok kolekcji róż, roślin
leczniczych i ogrodu warzywnego,
zobaczymy trejaż z formowanymi pnączami
i część poświęconą roślinom rodzimym,
naturalnie występującym na
tych terenach. Ciekawostką jest rabata skupiająca rośliny wykorzystywane do
produkcji leków przeciwnowotworowych.
Znajdujemy tam m.in. cisa kanadyjskiego
oraz chińskiego pochodzenia
Camptotheca acuminata, czyli
drzewo życia.
Podziwiamy rośliny, otrzymujemy
porcję relaksu i jednocześnie dowiadujemy
się wielu ciekawych rzeczy na
temat zdrowia. Na tablicach edukacyjnych
czytamy na przykład o profilaktyce
nowotworowej, polegającej na
spożywaniu roślin o wysokiej zawartości
antyoksydantów, takich jak karotenoidy
czy witaminy C i E, obecne
w pomidorach, kapuście, brokułach
i warzywach liściowych.
Park promuje zielone ogrodnictwo
i bioróżnorodność. Znajdziemy tu instruktażowy
opis zakładania naturalnego
stawu w ogrodzie, doboru
odpowiednich roślin i zwierząt, które
powinny zasiedlać staw, a także wskazówki
dotyczące jego późniejszego
utrzymania.
Ogród Roślin Dzikich poświęcony
jest Helen Kippax , która była jedną
z założycieli i fundatorów Kanadyjskiego
Stowarzyszenia Architektów
Krajobrazu. 40-arowy ogród składa
się z 6 części: Prerii Ontario, Sawanny,
Lasu Karolińskiego, Obrzeża
Lasu, Stawu z terenami bagiennymi
i ekologicznego Trawnika. Spotkamy
tu 135 gatunków roślin naturalnie
występujących na terenie Ontario.
By zapewnić długi okres kwitnienia,
wykorzystano także odmiany roślin
rodzimych. Celem architekta było
także podkreślenie walorów dekoracyjnych
roślin dzikich i zachęcenie
ludzi do wykorzystywania tych roślin
w przydomowych ogrodach. Ta część
Parku zachwyca prostotą i naturalnością.
Siedząc na ławce, wśród szumu
traw, łatwo można zapomnieć o zgiełku
miasta i zatłoczonych autostrad.
O zgiełku naszego świata.
Ogród Lakingów
Został założony na terenie należącym
do byłego dyrektora Ogrodów dr. Leslie
Lakinga (*1916 †2011) i jego żony
Barbary. Zachwyca kolekcją irysów
i piwonii, których bogactwo odmian
zapewnia kwitnienie od początków
maja do końca czerwca. Jest tu Ogród
Pamięci Barbary Laking, skupiający
rośliny sadzone na terenie Ontario
w latach 1880-1920. Podzielony na
2 części: użytkową, skupiającą rośliny
warzywne i zielarskie, oraz „luksusową”,
z roślinami ozdobnymi. Ta część
ogrodu – podobnie zresztą jak wiele
innych – stanowi źródło pozyskiwania
nasion. Spotkamy tu ciekawe kolekcje
powojników, traw ozdobnych i funkii.
Ogród Lakingów skupia kolekcje roślin
wieloletnich, kwitnących przemiennie
od wiosny do jesieni, dając przykład
doskonałego projektu, zapewniającego
mnogość barw i wrażeń przez
cały sezon.
Ogród Skalny
Powstał w miejscu starej żwirowni, na
obszarze około 2,5 ha. Był pierwszym
z pokazowych ogrodów całego kompleksu.
Mimo sprzyjającego stanowiska,
konieczne było przywiezienie
kilku ton skał wapiennych, które dziś
wyglądają jakby były tam od wieków...
Możemy się tu wyciszyć, podziwiając
rabaty bylinowe, kwietniki i stawy
z różnych poziomów wysokości, szczególnie
piękne wiosną, gdy kwitną tulipany
i żonkile.
* * *
Planując wizytę w tej części Kanady,
pomyślmy nie tylko o Sky Tower w Toronto
i słynnym wodospadzie Niagara,
na granicy Ontario i USA. Zarezerwujmy
dzień lub dwa na Królewskie
Ogrody Botaniczne, które zapewnią
nam prawdziwie królewskie doznania.
mgr inż. Monika Czaja
Autorka jest doktorantką w Katedrze Dendrologii
i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu
Rolniczego w Krakowie. Interesuje
się szczególnie sztuką ogrodową.
Zdjęcia: Monika Czaja
|