Propolis, mleczko, wosk - część czwarta
Propolis (kit pszczeli)
Stanowi złożoną substancję, obfitującą w farmakologicznie
i biologicznie czynne związki chemiczne.
Jest to produkt o charakterze balsamiczno
- żywicznym, powstały z żywiczno - woskowatej
wydzieliny pączków topoli, wierzby, brzozy, sosny,
świerku, jodły lub kasztanowca. Pszczoły
gromadzą ją w ulu w postaci smolistego surowca
barwy pomarańczowoczerwonej do szarobrązowozielonej.
Kit pszczeli posiada wielokierunkowe działanie:
przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwpierwotniakowe,
znieczulające, regenerujące,
przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, detoksykacyjne,
przeciwutleniające, żółciopędne, żółciotwórcze,
rozszerzające naczynia krwionośne, immunostymulujące,
przeciwmiażdżycowe.
W opryszczce wirusowej należy przyrządzić okłady
z 5% maści propolisowej. Podajemy doustnie
3 razy dziennie po 20 kropli 15% wyciągu etanolowego
propolisu.
Na ból zębów stosujemy glicerolowo - etanolowy
roztwór propolisu o stężeniu 3%. Należy go
wcierać w twarde tkanki zębów, po 3-4 minutach
uzyskujemy znieczulenie. Z podobnym skutkiem
stosuje się gazowe tampony nasączone 10% wyciągiem
etanolowym. Można również przykładać
do bolących miejsc kawałki ogrzanego i miękkiego
kitu pszczelego. W przypadkach po ekstrakcji
zęba należy w zębodole umieścić sączek z 3-5%
roztworem etanolowym propolisu. Poza działaniem
znieczulającym, dezynfekuje on i przyspiesza
gojenie rany.
Roztwór propolisu o stężeniu 25%
działa znieczulająco silniej od
kokainy i wykazuje własności
anestetyczne.
|
Wrzodziejące zapalenie dziąseł,
afty, paradontoza. Rp. (Gala J.
1999) 5% Propoli Ung. MDS. Do
wcierania. Rp. (Gala J. 1999) Propoli
10,0 Aethanoli 95° 90,0 MDS.
Do pędzlowania. Rp. (Gala J. 1999)
Juglandis folium, Menthae folium aa
50,0, Thymi herba, Equiseti herba, Calendulae
flos, Salviae folium aa 25,0, Propoli
extr. gtt. V MDS. Do płukania.
Zioła należy macerować ciepłą wodą, z dodatkiem
kilku kropel 7% etanolowego wyciągu propolisu.
W przypadku paradontozy, można żuć 3 razy
dziennie przez pół godziny (przed posiłkiem)
grudkę propolisu o masie 3 g, aż do całkowitego
rozpuszczenia się. Kurację prowadzi się przez tydzień.
Pacjenci używający protez zębowych mogą
posypać je przed założeniem sproszkowanym propolisem.
Oprócz leczniczego działania, uzyskuje
się lepszą adhezję protezy do dziąsła.
W medycynie ludowej do użytku wewnętrznego
zaleca się (Schulz, Überhuber 1989) propolis na
mleku, propolis na spirytusie (propolizat alkoholowy)
i emulsję wodno - spirytusową.
Propolis na mleku podaje się przy astmie, depresji
i w zaburzeniach typu bronchitowego. Kuracja
(profilaktyczna lub lecznicza) trwa 4-6 tygodni. Do
1 l wrzącego, pełnotłustego mleka dodać 50-100 g
dokładnie rozdrobnionego kitu pszczelego. Mieszać
około 10 minut, następnie przefiltrować przez
poczwórną gazę do butelki lub innego szklanego
pojemnika. W czasie schładzania tworzy się na
powierzchni warstwa wosku, którą należy usunąć.
Produkt przechowuje się w lodówce. Stosuje
się 2-3 razy dziennie po łyżce stołowej, godzinę
po posiłku.
Propolizat alkoholowy używany jest w terapii
owrzodzeń, ropiejących ran, odleżyn, w zapaleniach
gardła i uszu, w przeziębieniach i anginie.
Do pół litra etanolu 95% dodać 100 g rozdrobnionego
propolisu. Przelać do butelki ze szkła oranżowego
i pozostawić w ciemnym i ciepłym miejscu.
Należy kilka razy dziennie wstrząsnąć. Domieszki
zawarte w propolisie ulegają sedymentacji, natomiast
płyn nad osadem nabiera złocistobrązowej
barwy i żywicznego zapachu. Po 2 tygodniach należy
przesączyć zawartość butelki i przechowywać
w ciemnym miejscu.
W terapii anginy należy przyjmować 3-4 razy
dziennie w ciągu dnia 30-40 kropli. Uprzednio
należy przepłukać gardło naparem z liści szałwii
Salviae Folium. Krople dokładnie zmieszać ze śliną
i powoli połknąć. Po spożyciu nie należy przyjmować
posiłków ani pić przez 2 godziny.
Emulsja wodno - alkoholowa służy do leczenia
nieżytów błon śluzowych, wykwitów skórnych,
ropiejących ran i przeziębień.
Zmieszać 10 ml roztworu etanolowego propolisu
(c=10%) z 60 ml przegotowanej i ostudzonej wody. Roztwór ma kolor mleczno - kremowy. Bardzo
dobre efekty lecznicze oraz szybkie udrożnienie
przewodów nosowych uzyskuje się w katarze,
zakraplając do nosa preparat 3-4 razy dziennie.
Wskazaniami do stosowania nalewki oraz likieru
z propolisu są te same dolegliwości.
Nalewka. Do butelki z 50 g surowca propolisu
nalać 350 ml spirytusu etylowego i 150 ml wody.
Nalewkę pozostawić w temperaturze pokojowej
przez 2-3 tygodnie szczelnie zamkniętą, codziennie
mieszając. Przefiltrować przez watę, przechowywać
w ciemniej butelce.
Likier. Do pół litra wódki dodać dwie łyżki miodu.
Wymieszać i dodać nalewki propolisowej 50-100 ml
według smaku.
Zewnętrznie stosuje się maść propolisową. Produkt
znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu
zranień, żylaków podudzi i odbytu, odleżyn,
oparzeń i odmrożeń.
Rp. (Schulz, Überhuber 1989) Eucerini
70,0, Lanolini 20,0, Propoli 15,0
MDS. Dwa razy dziennie na chore
miejsca.
Naczynie z odważonymi składnikami
umieścić w łaźni wodnej. Mieszać
10 minut. Przecedzić przez podwójną
gazę do pojemnika szklanego.
Po zastygnięciu preparat jest gotowy do
użycia. Nakładać cienką warstwą, przykryć
4 warstwami gazy i bandażem.
Mleczko pszczele
Jest wydzieliną gruczołów gardzielowych młodych
pszczół robotnic (zdjęcie powyżej). Stanowi
podstawowe, wysokoenergetyczne pożywienie
matek pszczelich i młodszych larw. W skład
mleczka pszczelego wchodzą mikro i makroelementy,
aminokwasy w stanie wolnym, hormony,
enzymy, kwasy organiczne, witaminy, węglowodany,
lipidy.
Preparaty z mleczkiem znajdują szczególne zastosowanie
w schorzeniach wieku starczego oraz zaburzeniach
rozwoju i równowagi hormonalnej.
Korzystnie wpływają na przemianę materii i procesy
odnowy tkanek. Zwiększają żywotność i regulują
ciśnienie krwi. Mleczko pszczele w różnej
postaci zalecane jest w okresie rekonwalescencji
po ciężkich i wyniszczających chorobach oraz
zabiegach chirurgicznych. Regulują czynności
fizyczne i psychiczne, prowadząc do usunięcia
zmęczenia i poprawy samopoczucia.
Badania kliniczne potwierdzają skuteczność
mleczka w leczeniu chorych na miażdżycę,
cukrzycę, chorobę Bürgera, dusznicę bolesną
oraz dychawicę oskrzelową. Wykazuje też ono
działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe,
przeciwgrzybicze, przeciwnowotworowe, immunostymulujące
i detoksykacyjne.
Dawkowanie prewencyjne to 25-100 mg dziennie,
a leczniczo 50-250 mg dziennie w 2-3 dawkach.
Mleczko pszczele najlepiej stosować świeże pod język
(możliwe tylko w sezonie letnim, maj - sierpień)
lub w postaci pastylek, proszku, kapsułek, kropli.
Przyjmować najlepiej rano na czczo. Zewnętrznie
stosujemy kremy 2 razy dziennie. Czas trwania kuracji
40 dni. Po 3-4 miesiącach można powtórzyć.
Wosk pszczeli
Odznacza się właściwościami leczniczymi w stanach
przeziębieniowych. Żucie kawałków plastra
pszczelego usuwa katar, oczyszcza przewody
nosowe z wydzieliny oraz odnawia błonę
śluzową nosa. Stosowany jest również
w przemyśle farmaceutycznym i
kosmetycznym do produkcji maści,
plastrów i kremów – jako czynny
składnik wspomagający ich właściwości
lecznicze.
Wosk ma właściwości lecznicze,
dzięki karotenoidom i nienasyconym
kwasom tłuszczowym. Z jego pomocą
leczy się schorzenia skóry, zakażone
rany, stany zapalne górnych dróg oddechowych.
W przypadku tego schorzenia zaleca się żucie kawałków
plastra kilka razy dziennie, na miesiąc
przed spodziewanym atakiem choroby. Działanie
lecznicze przypisuje się jednak ziarnom pyłku
zawartym w tym produkcie. Żucie plastra miodowego
wzmacnia dziąsła i zęby, co jest pomocne w
leczeniu paradontozy. U starszych kobiet, w przypadkach
wypadania macicy, stosuje się krążki
woskowe, zwane histeroforami. Świece woskowe,
wydzielające specyficzny aromat, ujemnie jonizują
powietrze, eliminują promieniowanie elektromagnetyczne
wytwarzane przez urządzenia elektryczne
oraz neutralizują dym papierosowy.
Prof. zw. dr hab. n. biol. Krzysztof Jędrzejko
Mgr farm. Jacek Malcher
|