Miody i ziołomiody - część druga

Przewód pokarmowy
Leczenie miodem pozwala na uzyskanie pożądanych efektów w zapaleniu żołądka gastritis oraz w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Miód normalizuje upośledzoną czynność wydzielniczą i motoryczną żołądka. Przyspiesza gojenie nadżerek błony śluzowej w przypadku wrzodu. Efektami przyjmowania miodu są stopniowe zmniejszanie bólu i pobudliwości nerwowej, poprawa jakości snu, wzrost łaknienia, również ustępowanie przykrych dolegliwości związanych z uczuciem nudności i zgagi. Miód wywiera działanie protekcyjne na błonę śluzową żołądka w stosunku do alkoholu. Dzięki zdolności do regulacji czynności jelit, miód stosowany jest w przypadku zapalenia jelita grubego ze skłonnością do biegunek oraz w zapaleniu jelita cienkiego. Po 4 miesiącach terapii nieswoistych, przewlekłych biegunek, wskaźnik pacjentów całkowicie wyleczonych sięgał 83%. Poprzez pobudzenie perystaltyki jelit, miód działa łagodnie przeczyszczająco i dlatego używany jest w terapii przewlekłych zaparć. Pozytywne wyniki zauważono również podczas leczenia zapalenia jelit enteritis, niezależnie od wieku pacjenta, z niemowlętami włącznie. Podawanie miodu skutkuje także przy zakażeniach wywołanych takimi patogenami, jak Klebsiella, Salmonella, Shigella, Escherichia coli oraz rotawirusem ludzkim (HRV).

Wątroba i drogi żółciowe
Samodzielnie oraz łącznie z podstawową terapią, stosuje się miód w przypadku wirusowego i przewlekłego zapalenia wątroby, marskości wątroby, przy chorobach pęcherzyka i dróg żółciowych oraz w żółtaczce mechanicznej. Skutecznie działa w kamicy żółciowej, w zatruciach metalami ciężkimi. Rezultatem jest spadek stężenia wolnej bilirubiny w surowicy i poprawienie przepływu żółci. Specjalne zalecenia do stosowania miodu obowiązują przy zaburzeniach wydzielania żołądkowego. W nadkwaśności należy wolno pić lekko podgrzany wodny roztwór na 2 godziny przed posiłkiem. Przy niedokwaśności należy szybko wypić zimny roztwór na 10-15 min przed jedzeniem.

W leczeniu biegunek
u dzieci należy doustnie podawać miód w stężeniu 2g/100 ml elektrolitu. U dorosłych, przy występowaniu nieswoistych biegunek, pozytywne efekty przynosi spożycie 3 łyżek stołowych przed śniadaniem i przed spoczynkiem przez okres minimum 3 tygodni. Wzrost leczniczej aktywności miodu można uzyskać, rozpuszczając go w naparach z odpowiednich surowców zielarskich. Leczenie biegunek przeprowadza się przy pomocy miodu z koniczyny, natomiast w zaparciach skuteczne są miody spadziowe.

W chorobie wrzodowej
miód rozpuszcza się w naparze, z wykorzystaniem surowców: liść szałwii Salviae folium, kwiat i liść podbiału Farfarae flos, folium, kwiat nagietka Calendulae flos, nasiona lnu Lini semen, ziele dziurawca Hyperici herba. Przygotowuje się napar z 1-2 łyżek stołowych rozdrobnionego surowca i szklanki wrzącej wody. Należy odsączyć, przestudzić i dodać 1-2 łyżki stołowe miodu. Przyjmować ćwierć lub pół szklanki wody 2-3 razy dziennie przed posiłkiem. Przy dolegliwościach układu pokarmowego dobre wyniki uzyskuje się, przyjmując miody: szałwiowy, macierzankowy, mniszkowy, melisowy, miętowy, lawendowy, nostrzykowy, akacjowy.

Inne choroby wewnętrzne
Według najnowszych badań, miód wywiera korzystne działanie w chorobach nowotworowych. Hamuje przerzuty komórek nowotworowych do tkanek oraz wzmaga działanie preparatów cytostatycznych. Prócz tego stosuje się go u cukrzyków. Przebieg terapii należy zawsze skonsultować z lekarzem. Wspomagająco miód używany jest w terapii schorzeń układu moczowego, między innymi w kamicy nerkowej, zapaleniu pęcherza moczowego, nietrzymaniu moczu u osób starszych, ostrym i przewlekłym zapaleniu nerek, zapaleniu miedniczek nerkowych. Podawanie miodu w niewydolności nerek prowadzi do stopniowej resorpcji obrzęków. Duże stężenie olejków eterycznych wywiera korzystny wpływ w chorobach serca, nerek i dróg moczowych. Tego typu składniki zawarte są w miodach: lawendowym, miętowym, nostrzykowym, spadziowym (ze spadzi iglastej), kasztanowym. Ponadto przy schorzeniach układu moczowego i nerek pomocne są miody o małej zawartości aminokwasów i biopierwiastków: mniszkowy i wrzosowy.

Schorzenia skóry
i inne dolegliwości miejscowe mogą również być poddawane apiterapii. Dowiedziono skuteczności miodu w leczeniu ran oparzeniowych. Działanie terapeutyczne miodu uwidacznia się na wszystkich etapach gojenia. Dodatkowo zapewniona jest ochrona przed wtórnym zakażeniem drobnoustrojami. Miód wykazuje większą skuteczność leczniczą w terapii zakażonych ran pooperacyjnych, przewlekłych ropni i owrzodzeń - w porównaniu z antybiotykami, będącymi w powszechnym użyciu. Jest to związane z działaniem bójczym na takie szczepy, jak Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa i Clostridium perfringens. Korzystne wyniki zostały zaobserwowane także w przypadku aktywnych form trądu, owrzodzeń o innej etiologii (cukrzycowe, nowotworowe, odleżynowe, gruźlicze i zgorzelinowe), jak również w żylakowych owrzodzeniach podudzi. Podobnie skuteczne działanie wykazano w alergicznych zaburzeniach homeostazy skóry: wypryskach, liszajach oraz świerzbiączce. Miód jest używany także w takich schorzeniach, jak zapalenie śluzówki jamy ustnej, paradontoza, grzybica dziąseł, nadżerki szyjki macicy, zapalenie pochwy, hemoroidy, zapalenie spojówek lub brzegów powiek. Wymierne efekty w terapii odleżyn przynosi nakładanie świeżego miodu w postaci otwartych lub zamkniętych opatrunków. Należy je zmieniać 2 razy dziennie, kuracja trwa 2 tygodnie. Czysty miód, zakraplany do worka spojówkowego w ilości 1-2 kropli, z częstotliwością 2-3 razy na dzień, przez okres kilku tygodni, powoduje całkowitą remisję zapalenia spojówek. Napar z koszyczków rumianku Chamomillae anthodium z miodem (łyżeczka na szklankę naparu) służy do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych. W paradontozie można do płukanek użyć mieszanki miodu z odwarem z kory dębowej Quercus cortex w proporcji 50 g miodu na litr odwaru. W rozległych schorzeniach skóry, hemoroidach i chorobach kobiecych przeprowadza się kąpiele, stosując 4-6 łyżek miodu jednorazowo. Kąpiel powinna trwać 15-20 minut. W terapii wrzodziejącego zapalenia jelita grubego stosuje się wlewy doodbytnicze 7,5% wodnego roztworu miodu.

Ziołomiody
Wśród wielu roślin leczniczych występują też takie, które nie posiadają odpowiednio wykształconych kwiatów lub nie produkują nektaru. Z niektórych gatunków przygotowuje się wywary, napary lub maceracje. Dodając cukru do takich produktów, można uzyskać cenne i bogate w składniki odżywcze źródło pokarmu dla pszczół, które gromadzą je w plastrach. W ten sposób powstają ziołomiody. Podobnie jak miody, są to produkty polecane osobom starszym lub narażonym na działanie skażonego środowiska. Wywierają korzystny wpływ w stanach wyczerpania organizmu. Jako produkty o niskim stopniu przetworzenia, zawierające składniki pokarmowe w formie łatwo przyswajalnej, są przydatne w żywieniu małych dzieci. W porównaniu do tradycyjnych miodów, ziołomiody charakteryzują się wyższą zawartością składników mineralnych. Przeciętnie ich stężenie wynosi od 0,05% (głogowy) do 0,45% (sosnowy).

Produkty te mogą znaleźć zastosowanie w terapii lub profilaktyce różnych schorzeń. Szczególnie cenny pod tym względem wydaje się ziołomiód brokułowy. Zawiera on sulforafan - związek odpowiedzialny za aktywację enzymów usuwających wolne rodniki z komórek. Dowiedziono jego skuteczności w zapobieganiu nowotworom płuc, sutka i prostaty. Największe stężenia sulforafanu występują u roślin warzywnych z rodziny kapustowatych Brassicaceae. Związek ten jest obecny jako nieaktywny glukozynolan. Aktywacja przebiega przy udziale enzymu mirozynazy, będącego składnikiem komórek roślinnych. Poziom sulforafanu w pożywce dla pszczół wynosił 1,3 uM, natomiast w otrzymanym ziołomiodzie - 1,2 uM. Wynika z tego, że pszczoły potraktowały pożywkę brokułową jako wziątek i wyprodukowały z niej ziołomiód. Okazuje się on przydatny do profilaktycznej suplementacji diety, a dzięki walorom smakowym jest chętnie spożywany.