Miody i ziołomiody - część druga
Przewód pokarmowy
|
Leczenie miodem pozwala na uzyskanie pożądanych
efektów w zapaleniu żołądka gastritis oraz w
chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Miód
normalizuje upośledzoną czynność wydzielniczą
i motoryczną żołądka. Przyspiesza gojenie nadżerek
błony śluzowej w przypadku wrzodu. Efektami
przyjmowania miodu są stopniowe zmniejszanie
bólu i pobudliwości nerwowej, poprawa
jakości snu, wzrost łaknienia, również
ustępowanie przykrych dolegliwości
związanych z uczuciem nudności i zgagi.
Miód wywiera działanie protekcyjne na
błonę śluzową żołądka w stosunku do
alkoholu. Dzięki zdolności do regulacji
czynności jelit, miód stosowany jest w
przypadku zapalenia jelita grubego ze
skłonnością do biegunek oraz w zapaleniu
jelita cienkiego. Po 4 miesiącach
terapii nieswoistych, przewlekłych biegunek,
wskaźnik pacjentów całkowicie
wyleczonych sięgał 83%. Poprzez pobudzenie
perystaltyki jelit, miód działa łagodnie
przeczyszczająco i dlatego używany
jest w terapii przewlekłych zaparć. Pozytywne
wyniki zauważono również podczas leczenia
zapalenia jelit enteritis, niezależnie od wieku
pacjenta, z niemowlętami włącznie. Podawanie
miodu skutkuje także przy zakażeniach wywołanych
takimi patogenami, jak Klebsiella, Salmonella,
Shigella, Escherichia coli
oraz rotawirusem
ludzkim (HRV).
Wątroba i drogi żółciowe
Samodzielnie oraz łącznie z podstawową terapią,
stosuje się miód w przypadku wirusowego i przewlekłego
zapalenia wątroby, marskości wątroby,
przy chorobach pęcherzyka i dróg żółciowych oraz
w żółtaczce mechanicznej. Skutecznie działa w
kamicy żółciowej, w zatruciach metalami ciężkimi.
Rezultatem jest spadek stężenia wolnej bilirubiny
w surowicy i poprawienie przepływu żółci.
Specjalne zalecenia do stosowania miodu obowiązują
przy
zaburzeniach wydzielania żołądkowego.
W nadkwaśności należy wolno pić lekko podgrzany
wodny roztwór na 2 godziny przed posiłkiem.
Przy niedokwaśności należy szybko wypić
zimny roztwór na 10-15 min przed jedzeniem.
W leczeniu biegunek
u dzieci należy doustnie podawać miód w stężeniu
2g/100 ml elektrolitu. U dorosłych, przy występowaniu
nieswoistych biegunek, pozytywne efekty
przynosi spożycie 3 łyżek stołowych przed śniadaniem
i przed spoczynkiem przez okres minimum
3 tygodni. Wzrost leczniczej aktywności miodu
można uzyskać, rozpuszczając go w naparach z
odpowiednich surowców zielarskich.
Leczenie biegunek przeprowadza się przy pomocy
miodu z koniczyny, natomiast w zaparciach skuteczne
są miody spadziowe.
W chorobie wrzodowej
miód rozpuszcza się w naparze, z wykorzystaniem
surowców: liść szałwii Salviae folium, kwiat i liść
podbiału Farfarae flos, folium, kwiat nagietka Calendulae
flos, nasiona lnu Lini semen, ziele dziurawca
Hyperici herba. Przygotowuje się napar z
1-2 łyżek stołowych rozdrobnionego surowca i
szklanki wrzącej wody. Należy odsączyć, przestudzić
i dodać 1-2 łyżki stołowe miodu. Przyjmować
ćwierć lub pół szklanki wody 2-3 razy dziennie
przed posiłkiem.
Przy dolegliwościach układu pokarmowego dobre
wyniki uzyskuje się, przyjmując miody: szałwiowy,
macierzankowy, mniszkowy, melisowy, miętowy,
lawendowy, nostrzykowy, akacjowy.
Inne choroby wewnętrzne
Według najnowszych badań, miód wywiera korzystne
działanie w chorobach nowotworowych.
Hamuje przerzuty komórek nowotworowych do
tkanek oraz wzmaga działanie preparatów cytostatycznych.
Prócz tego stosuje się go u cukrzyków.
Przebieg terapii należy zawsze skonsultować
z lekarzem. Wspomagająco miód używany jest w
terapii schorzeń układu moczowego, między innymi
w kamicy nerkowej, zapaleniu pęcherza moczowego,
nietrzymaniu moczu u osób starszych,
ostrym i przewlekłym zapaleniu nerek, zapaleniu
miedniczek nerkowych. Podawanie miodu w
niewydolności nerek prowadzi do stopniowej resorpcji
obrzęków.
Duże stężenie olejków eterycznych wywiera korzystny
wpływ w chorobach serca, nerek i dróg moczowych.
Tego typu składniki zawarte są w miodach:
lawendowym, miętowym, nostrzykowym, spadziowym (ze spadzi iglastej), kasztanowym.
Ponadto przy schorzeniach układu moczowego
i nerek pomocne są miody o małej zawartości
aminokwasów i biopierwiastków: mniszkowy i
wrzosowy.
|
Schorzenia skóry
i inne dolegliwości miejscowe mogą również być
poddawane apiterapii. Dowiedziono skuteczności
miodu w leczeniu ran oparzeniowych. Działanie
terapeutyczne miodu uwidacznia się na wszystkich
etapach gojenia. Dodatkowo zapewniona jest
ochrona przed wtórnym zakażeniem drobnoustrojami.
Miód wykazuje większą skuteczność leczniczą
w terapii zakażonych ran pooperacyjnych,
przewlekłych ropni i owrzodzeń - w porównaniu
z antybiotykami, będącymi w powszechnym
użyciu. Jest to związane z działaniem bójczym na
takie szczepy, jak Staphylococcus aureus, Pseudomonas
aeruginosa i Clostridium perfringens. Korzystne
wyniki zostały zaobserwowane także w
przypadku aktywnych form trądu, owrzodzeń o
innej etiologii (cukrzycowe, nowotworowe, odleżynowe,
gruźlicze i zgorzelinowe), jak również w
żylakowych owrzodzeniach podudzi. Podobnie
skuteczne działanie wykazano w alergicznych
zaburzeniach homeostazy skóry: wypryskach, liszajach
oraz świerzbiączce.
Miód jest używany także w takich schorzeniach,
jak zapalenie śluzówki jamy ustnej, paradontoza,
grzybica dziąseł, nadżerki szyjki macicy, zapalenie
pochwy, hemoroidy, zapalenie spojówek lub
brzegów powiek.
Wymierne efekty w terapii odleżyn przynosi nakładanie
świeżego miodu w postaci otwartych
lub zamkniętych opatrunków. Należy je zmieniać
2 razy dziennie, kuracja trwa 2 tygodnie.
Czysty miód, zakraplany do worka spojówkowego
w ilości 1-2 kropli, z częstotliwością 2-3 razy na
dzień, przez okres kilku tygodni, powoduje całkowitą
remisję zapalenia spojówek.
Napar z koszyczków rumianku Chamomillae
anthodium z miodem (łyżeczka na szklankę naparu)
służy do płukania jamy ustnej w stanach
zapalnych. W paradontozie można do płukanek
użyć mieszanki miodu z odwarem z kory dębowej
Quercus cortex w proporcji 50 g miodu na litr
odwaru.
W rozległych schorzeniach skóry, hemoroidach i
chorobach kobiecych przeprowadza się kąpiele,
stosując 4-6 łyżek miodu jednorazowo. Kąpiel powinna
trwać 15-20 minut.
W terapii wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
stosuje się wlewy doodbytnicze 7,5% wodnego
roztworu miodu.
Ziołomiody
Wśród wielu roślin leczniczych występują też takie,
które nie posiadają odpowiednio wykształconych
kwiatów lub nie produkują nektaru.
Z niektórych gatunków przygotowuje się wywary,
napary lub maceracje. Dodając cukru do takich
produktów, można uzyskać cenne i bogate w
składniki odżywcze źródło pokarmu dla pszczół,
które gromadzą je w plastrach. W ten sposób powstają
ziołomiody. Podobnie jak miody, są to produkty
polecane osobom starszym lub narażonym
na działanie skażonego środowiska. Wywierają
korzystny wpływ w stanach wyczerpania organizmu.
Jako produkty o niskim stopniu przetworzenia,
zawierające składniki pokarmowe w formie
łatwo przyswajalnej, są przydatne w żywieniu
małych dzieci.
W porównaniu do tradycyjnych miodów, ziołomiody
charakteryzują się wyższą zawartością składników
mineralnych. Przeciętnie ich stężenie wynosi
od 0,05% (głogowy) do 0,45% (sosnowy).
Produkty te mogą znaleźć zastosowanie w terapii
lub profilaktyce różnych schorzeń. Szczególnie
cenny pod tym względem wydaje się ziołomiód
brokułowy. Zawiera on sulforafan - związek odpowiedzialny
za aktywację enzymów usuwających
wolne rodniki z komórek. Dowiedziono jego
skuteczności w zapobieganiu nowotworom płuc,
sutka i prostaty.
Największe stężenia sulforafanu występują u
roślin warzywnych z rodziny kapustowatych Brassicaceae.
Związek ten jest obecny jako nieaktywny
glukozynolan. Aktywacja przebiega przy udziale
enzymu mirozynazy, będącego składnikiem komórek
roślinnych.
Poziom sulforafanu w pożywce dla pszczół wynosił
1,3 uM, natomiast w otrzymanym ziołomiodzie - 1,2 uM. Wynika z tego, że pszczoły potraktowały
pożywkę brokułową jako wziątek i wyprodukowały
z niej ziołomiód. Okazuje się on przydatny do
profilaktycznej suplementacji diety, a dzięki walorom
smakowym jest chętnie spożywany.
|
|
Prof. zw. dr hab. n. biol. Krzysztof
Jędrzejko jest kierownikiem
Katedry i Zakładu Botaniki
Farmaceutycznej i Zielarstwa
na Wydziale Farmaceutycznym
z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Śląskiego Uniwersytetu
Medycznego w Katowicach.
Autor oraz współautor licznych
opracowań botanicznych, zielarsko
- farmaceutycznych i medycznych.
Dorobek naukowy
obejmuje łącznie 375 pozycji.
Wyróżniony licznymi nagrodami
naukowymi i dydaktycznymi - zarówno uczelnianymi, jak
i ministerialnymi.
Mgr farm. Jacek Malcher jest
absolwentem Wydziału Farmaceutycznego
z Oddziałem Medycyny
Laboratoryjnej Śląskiego
UM w Katowicach (2007).
Planuje studia doktoranckie z
dziedziny roślin leczniczych i leku
naturalnego w Katedrze i Zakładzie
Botaniki Farmaceutycznej
i Zielarstwa na tej uczelni.
|
|