Miody - część pierwsza
Apiterapia to leczenie chorób przy pomocy produktów pszczelich, takich jak miody i ziołomiody, obnóza pyłkowe i pierzga, propolis, mleczko pszczele, wosk. Z kolei apitoksynoterapia wykorzystuje w tym celu jad pszczeli. W kolejnych numerach bedziemy kontynuowac cykl artykułów poswieconych leczniczym własciwosciom poszczególnych produktów.
Miód zaliczany jest do najbardziej wartościowych produktów pszczelich. Jego działanie lecznicze znane jest
od starożytności. Badania ostatnich dziesięcioleci potwierdzają korzystne działanie lecznicze miodu w wielu schorzeniach. Polska norma określa miód jako produkt spożywczy, wytworzony
przez pszczoły z nektaru roślin, spadzi lub z nektaru i ze spadzi. W związku z tym rozróżniamy trzy rodzaje miodów: nektarowy, spadziowy oraz nektarowo-spadziowy.
Podstawowym surowcem do produkcji miodu nektarowego jest nektar wytwarzany przez nektarniki kwiatów. Substancja ta zwabia - swą wonią i wysoką koncentracją cukru - owady zapylające.
Miód spadziowy powstaje z wydaliny mszyc i czerwców. Odmiana miodu nektarowego zależy od gatunku rośliny, z jakiej pszczoła pobrała nektar. Miód spadziowy powstaje zarówno ze spadzi iglastej, jak i z liściastej.
Terapia
Niezależnie od rodzaju choroby, w lekkich przypadkach
miód stosuje się w monoterapii. W cięższych
lub bardziej zaawansowanych stanach podaje
się go w połączeniu z preparatami selektywnie
działającymi na daną chorobę.
Zaleca się przyjmowanie miodu na godzinę
przed posiłkiem, po rozpuszczeniu
w szklance ciepłej wody.
|
Poniższa tabela przedstawia dawki dzienne miodu w różnych stanach chorobowych.
Niemowlętom podaje się 1 łyżeczkę dziennie, a
dzieciom do 12 roku życia - 3 do 6 łyżeczek.
Układ oddechowy
Miód często stosowany jest w początkowej fazie
przeziębienia, co prowadzi do zwiększenia odporności
organizmu i ochrony dróg oddechowych
przed rozwojem zakażenia. Znajduje szerokie zastosowanie
w przypadkach ostrych i przewlekłych
zapaleń migdałków podniebiennych, gardła oraz
noso gardzieli. Dobre wyniki uzyskuje się w terapii
postępującego zaniku śluzówki górnych dróg oddechowych,
w nieżycie więzadeł głosowych, tylnej
ściany gardła i w chrypce. Efektem jest ustąpienie
suchości w gardle, właściwe nawilżenie śluzówek
oraz zanik wydzieliny ropnej.
Spożywanie miodu podczas ostrego lub przewlekłego zapalenia śluzówki nosa (kataru) pozwala na udrożnienie przewodów nosowych i regenerację błony śluzowej.
|
W trakcie terapii obserwuje się zanikanie kataru,
kaszlu, bólu gardła i głowy, poprawę ogólnego samopoczucia
i normalizację temperatury ciała. Zadowalające
efekty uzyskuje się także w ostrym
i przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych,
krtani, tchawicy i zakażeniu zatok czołowych.
Miód posiada własności upłynniające śluz oskrzelowy - działa więc wykrztuśnie. Takie działanie
umożliwia terapię ostrego i przewlekłego zapalenia
oskrzeli i (pomocniczo) zapalenia płuc. Podawanie
miodu dzieciom chorym na świnkę i odrę
łagodzi przebieg tych chorób, a u dzieci chorych
na krztusiec eliminuje odruch wymiotny.
W przypadkach chorób trudnych do wyleczenia innymi specyfikami, a także u pacjentów, dla których istnieją przeciwwskazania do stosowania antybiotyków, miód jest często niezastąpiony!
|
Inna ważna cecha miodu to jego właściwości przeciwalergiczne.
Znajduje więc zastosowanie w terapii
astmy oskrzelowej atopowej i pyłkowicy.
Używa się w tym celu miodu nieprzetworzonego,
zebranego w miarę możliwości w okolicy najbliższej
miejscu zamieszkania pacjenta. W tym przypadku
miód odgrywa rolę naturalnej szczepionki.
Obecne w nim cząstki kurzu i pyłku kwiatowego
(antygeny) powodują produkcję określonych
przeciwciał.
Drogi oddechowe
W schorzeniach górnych dróg oddechowych miód
podawany jest m.in. w postaci inhalacji. Łyżkę stołową
miodu zalewa się szklanką wrzątku i wdycha
przez 15-20 minut, przez okres 12-15 dni. Można
również podjąć leczenie przy pomocy aparatury
ultradźwiękowej. Przeprowadza się wówczas
1-2 zabiegi dziennie przez 15-20 minut. Leczenie
trwa 10-20 dni. Wykorzystywane są roztwory miodu
o stężeniach od 20 do 30%.
Najkorzystniejsze rezultaty w chorobach
układu oddechowego uzyskuje
się, łącząc doustne przyjmowanie miodu,
inhalowanie oraz miejscową aplikację
w postaci elektroforezy.
|
Doustnie podaje się 50-100 g dziennie w 4-5 dawkach,
w postaci ciepłego roztworu w wodzie. Inhalacje
sporządza się z 50% roztworu, podając go
raz na dwa dni inhalatorem ultradźwiękowym, za
pomocą którego przeprowadza się również elektroforezę.
Przy schorzeniach typu zapalenia oskrzeli najkorzystniej
jest użyć naparu o działaniu napotnym,
osłaniającym i wykrztuśnym jako rozpuszczalnika.
Działanie takie posiadają surowce zielarskie:
liść podbiału Farfarae folium, ziele miodunki
Pulmonariae herba, ziele lebiodki Origani herba,
liść szałwii Salviae folium, korzeń i liść prawoślazu
Altheae radix, folium, ziele tymianku Thymi
herba.
Niezależnie od rodzaju schorzenia, ważna jest umiejętność dobrania odpowiedniej odmiany miodu do występującej choroby.
|
Przy przeziębieniu, grypie, kaszlu i zapaleniu oskrzeli najkorzystniej jest stosować miód lipowy lub spadziowy. Podczas bólu gardła - tymiankowy, wrzosowy, nostrzykowy lub szałwiowy.
Układ nerwowy
Miód odznacza się łagodnym działaniem uspokajającym,
nasennym i minimalizującym skutki
nadmiernego napięcia nerwowego. Wpływa na poprawę
czynności ośrodkowego układu nerwowego
i przyczynia się do odnowy sił psychicznych organizmu.
Wzmaga intensywność pracy umysłowej,
a u dzieci wpływa korzystnie na rozwój psychiczny
i przyczynia się do zwiększenia odporności na
zakażenia. Ze względu na własności uspokajające,
ułatwia leczenie bezsenności. Polecany jest dzieciom
i osobom starszym, a także ludziom nerwowym
i przepracowanym. W tych przypadkach ułatwia
zasypianie i poprawia jakość snu.
Miód okazał się prawdziwym panaceum na samoistny ból głowy, zwłaszcza pochodzenia migrenowego.
|
Korzystne efekty uzyskano również w nerwicy
neurastenicznej, charakteryzującej się naprzemiennymi
stanami pobudzenia i astenii. Podobnie
pozytywne rezultaty odnotowano w leczeniu
depresji i schizofrenii. Objawy zespołów psychoorganicznych,
powstałe u osób narażonych na skażenie
promieniotwórcze po katastrofie reaktora w
Czarnobylu, również uległy osłabieniu, dzięki terapii
miodem.
Miód osłabia działanie wielu używek: kawy, alkoholu
oraz tytoniu, co prowadzi do zmniejszenia
częstotliwości występowania chorób o podłożu
nerwowym. Różnego rodzaju nerwice można
leczyć miodem lawendowym, kozłkowym oraz
melisowym.
Układ krążenia
Działanie miodu w tym kierunku prowadzi do
zwiększenia siły i wydajności skurczu mięśnia
sercowego. Następuje rozszerzenie naczyń wieńcowych,
spadek ciśnienia tętniczego (poprzez
zwiększenie diurezy) i normalizacja rytmu serca.
Wpływ na diurezę pochodzi od zawartych
w miodzie cukrów - głównie glukozy i fruktozy - występujących w stężeniu około 70%. W leczeniu
nerwicy serca, po podaniu miodu, ustępuje
ból w okolicy serca i zmniejsza się napięcie nerwowe.
Miód stosowany jest również u pacjentów
z przewlekłym sercem płucnym i (wspomagająco)
w zapaleniu mięśnia sercowego. Dobre efekty
odnotowano u chorych na nadciśnienie tętnicze i
chorobę niedokrwienną serca. W leczeniu choroby niedokrwiennej należy podawać
systematycznie 100-200 g miodu dziennie.
Powinien być to miód lawendowy, melisowy lub
walerianowy (kozłkowy). Uprzednio należy miód
rozpuścić w 1 szklanki ciepłej wody. Przyjmować
przed posiłkami. W terapii choroby nadciśnieniowej można rozpuścić
miód w naparze z owoców głogu Crataegi
fructus lub róży Rosae fructus.
prof. dr hab. Krzysztof Jędrzejko
mgr farm. Jacek Malcher
- Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Prof. zw. dr hab. n. biol. Krzysztof Jędrzejko jest kierownikiem
Katedry i Zakładu Botaniki
Farmaceutycznej i Zielarstwa
na Wydziale Farmaceutycznym
z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Sląskiego Uniwersytetu
Medycznego w Katowicach.
Autor oraz współautor licznych
opracowań botanicznych, zielarsko
- farmaceutycznych i medycznych.
Dorobek naukowy
obejmuje łącznie 375 pozycji.
Wyróżniony licznymi nagrodami
naukowymi i dydaktycznymi - zarówno uczelnianymi, jak
i ministerialnymi.
Mgr farm. Jacek Malcher jest
tegorocznym absolwentem
Wydziału Farmaceutycznego z
Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Sląskiego UM w Katowicach.
Planuje studia doktoranckie
z dziedziny roślin leczniczych
i leku naturalnego w
Katedrze i Zakładzie Botaniki
Farmaceutycznej i Zielarstwa
na tej uczelni.
|
|